علائم شایع کمبود آهن + علت ها و روش های درمان طبیعی

آهن یکی از مواد معدنی ضروری برای عملکرد سالم بدن است. کمبود آهن شایع ترین کمبود به ویژه در زنان و کودکان است. تصور می شود که کمبود آهن تقریباً ۵۰۰ میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می دهد. آهن به ویژه در سه ماهه آخر بارداری و برای کودک بسیار مهم است. زیرا کمبود آن می تواند باعث اختلالات جدی در رشد مغز کودک شود. به علاوه کمبود آهن، شایع ترین علت کم خونی و اغلب در ابتدا بدون علامت است که باعث مشکلات جدی درازمدت سلامتی می شود. در بخش سلامت چشمک به علائم کمبود آهن، دلایل و روش های درمان طبیعی آن پرداخته شده است.

بیشتر بخوانید: 10 بهترین مواد غذایی سرشار از آهن که می توانند جایگزین گوشت شوند!

سطح هموگلوبین

کمبود آهن شایع ترین علت کم خونی است. کم خونی با تعیین هموگلوبین با آزمایش خون تشخیص داده می شود. البته سطح هموگلوبین در بزرگسالان بر اساس جنسیت و سن متفاوت است.

۱۳۰ گرم در لیتر برای بزرگسالان

۱۲۰ گرم در لیتر برای زنان

۱۰۵ گرم در لیتر در زنان باردار (از سه ماهه دوم بارداری)

میزان هموگلوبین در کودکان در هر مرحله از رشد

۱۵۰-  تا ۱۸۰ گرم در لیتر در نوزادان

۱- تا ۲ ماه ۱۱۵ گرم در لیتر

از ۲ ماهگی تا یک سالگی ۱۰۵ گرم در لیتر

از یک سالگی تا بلوغ ۱۱۵ گرم در لیتر

زمانی که سطح هموگلوبین کمتر از مقادیر طبیعی ذکر شده در بالا باشد، کم خونی را نشان می دهد.

بیشتر بخوانید: 6 مهمترین نشانه عجیب و جالب کمبود آهن بدن که باید به آنها توجه کرد!

علائم کمبود آهن چیست؟

علائم کمبود آهن به میزان کمبود آن بستگی دارد. معمولا در ابتدا هیچ علامتی وجود ندارد. کمبود آهن را می توان با آزمایش خون تشخیص داد که کم خونی را نشان می دهد حتی اگر علائمی نداشته باشد. کم خونی به سطح هموگلوبین زیر ۱۳۰ گرم در لیتر در مردان، ۱۲۰ گرم در لیتر در زنان و زیر ۱۰۵ گرم در لیتر در زنان باردار تعریف می شود.

کم خونی دلایل زیادی دارد، اما کمبود آهن شایع ترین آن است. علاوه بر آزمایش خون، با کاهش ذخایر آهن، علائم خاصی می تواند به شما در مورد کمبود احتمالی هشدار دهد. علایمی مانند مشکل تمرکز، تحریک پذیری، پوست رنگپریده، تنگی نفس، پوست خشک یا زبر، موهای خشک و آسیب دیده یا ریزش مو، ناخن های شکننده، سردرد و  صدای زنگ در گوش نشان دهنده کم خونی است.

علل کم خونی فقر آهن

علائم کمبود آهن، آهن مورد نیاز روزانه برای بزرگسالان ۱ میلی گرم برای مردان و ۲ میلی گرم برای زنان است. این آهن تا حدی برای حمل اکسیژن در گلبول های قرمز خون استفاده می شود. کمبود آهن شایع ترین کمبود تغذیه ای در جهان است. به ویژه زنان را تحت تأثیر قرار می دهد.

۱.آهن یکی از مواد معدنی ضروری برای بدن انسان است که در تمام سلول ها وجود دارد. کم خونی وضعیتی است که زمانی رخ می دهد که گلبول های قرمز دیگر اکسیژن کافی به بافت ها نمی آورند. این حالت می تواند توسط عوامل مختلفی ایجاد شود. از آنجایی که کم خونی و فقر آهن بسیار آهسته ایجاد می شود، در هنگام شروع هیچ علامتی ایجاد نمی کند. هموگلوبین، رنگدانه ای در گلبول های قرمز خون که به خون رنگ قرمز می بخشد، با کمک آهن، اکسیژن را به بافت ها می رساند.

۲.کم خونی و فقر آهن عمدتاً به دلیل از دست دادن خون یا کمبود آهن در رژیم غذایی روزانه ایجاد می شود. اختلالات جذب آهن توسط دستگاه گوارش نیز ممکن است دیده شود. به علاوه از دست دادن خون باعث کمبود آهن می شود.

۳.کم خونی فقر آهن در بزرگسالان اغلب به دلیل خونریزی خفیف اما طولانی مدت ایجاد می شود. زخم معده، پولیپ روده بزرگ، خونریزی گوارشی ناشی از سرطان روده بزرگ و راست روده، فیبروم رحم و سرطان مثانه می تواند باعث از دست دادن خون و منجر به کمبود آهن شود.

۴.استفراغ موجود در کولیت اولسراتیو، مدفوع سیاه، خون قرمز در مدفوع یا خون در خونریزی مقعدی، دوره های قاعدگی بسیار شدید یا طولانی یا خونریزی بین دوره ها از جمله علل کمبود آهن هستند. از دست دادن خون ۲۰۰ میلی لیتری معادل از دست دادن تقریباً ۱۰۰ میلی گرم آهن است.

۵.کم خونی همچنین می تواند ناشی از دریافت ناکافی آهن در رژیم غذایی نسبت به نیاز بدن باشد. این نوع کمبود به ویژه در کودکان ۶ ماهه تا ۵ ساله و زنان باردار اهمیت دارد.

بیشتر بخوانید: افزایش طول عمر با رژیم غذایی مبتنی بر سبزیجات + فواید بی نظیر آن

۶.رشد سریع در کودکان۶ ماهه تا ۵ ساله به خصوص تا ۳ سالگی به مقادیر قابل توجهی آهن نیاز دارد. کمبود آن در نوزادان ۶ تا ۱۸ ماهه شایع است. کمبود آهن بر رشد روانی حرکتی و سیستم ایمنی کودک تأثیر می گذارد.

۷.در زنان باردار با رشد جنین نیاز به آهن به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. زنان باردار به ویژه در اواخر بارداری تحت تأثیر کمبود آهن قرار می گیرند.

۸.کمبود آهن همچنین می تواند ناشی از جذب ضعیف آهن توسط دستگاه گوارش به دلیل شرایط سلامتی باشد که دیواره گوارشی را تحت تأثیر قرار می دهد، مانند بیماری کرون، بیماری سلیاک یا عدم تحمل گلوتن.

۹.استفاده از آهن برای تولید گلبول‌های قرمز ممکن است به دلیل مکانیسم‌های التهابی که در شرایطی مانند عفونت، سرطان و بیماری‌های التهابی مزمن دیده می‌شود، مختل شود. در این صورت کمبود به دلیل استفاده نادرست از آهن است

اگر کمبود آهن دارم چه بخورم؟

علائم کمبود آهن، چه کمبود آهن دارید یا نه، پیروی از یک رژیم غذایی مناسب و متعادل مهم است. بسیاری از غذاها سرشار از آهن هستند و باید به رژیم غذایی اضافه شوند. غذاهایی مانند  گوشت قرمز، کله پاچه، مرغ، بوقلمون و ماهی، حبوبات مانند لوبیا، نخود و عدس، سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم و کلم بروکلی، توفو، آجیل و دانه های روغنی.

جذب آهن را می توان با ترکیب غذاهای حاوی آهن با غذاهای غنی از ویتامین C افزایش داد. ویتامین C تبدیل آهن را به شکل قابل جذب‌تری توسط روده ممکن می‌سازد. از سوی دیگر، چای و قهوه حاوی تانن هایی هستند که با مصرف همزمان، جذب آهن را مهار می کنند. بنابراین توصیه می شود ۳۰ دقیقه قبل یا ۲ ساعت بعد از غذا چای و قهوه بنوشید.

بیشتر بخوانید: ۱۰ خواص شگفت انگیز چای آلبالو: سالم ترین نوشیدنی فصل