تفاوت استرس و اضطراب: حتماً برایتان پیش آمده است که از شرایط، رخداد یا اتفاقی نگران شوید. متأسفانه در زندگی مدرن داشتن استرس و اضطراب کاملاً طبیعی محسوب می‌شود. به همین دلیل، این دو واژه در دایرۀ لغات ما بسیار کاربرد دارند. گاهی‌اوقات افراد این دو عبارت را سهواً به‌جای یکدیگر به کار می‌برند.
شاید تعجب کنید، اما استرس با اضطراب یکسان نیست. با شناخت و درک تفاوت استرس و اضطراب، می‌توانیم بهتر به درمان آن‌ها بپردازیم. برای شروع به تعریف کلی از این دو واژه می‌پردازیم و در انتها با بررسی راه‌های کاهش استرس و اضطراب، به داشتن یک زندگی آرامش‌بخش کمک خواهیم کرد. با این مطلب سلامت روانی همراه باشید.
استرس چیست؟
اصطلاح استرس را اولین‌بار هانس سلای در دهۀ 1930 ابداع کرد. او این اصطلاح را این‌گونه تعریف کرد: «پاسخ غیراختصاصی بدن به هرگونه تقاضای تغییر، استرس گفته می‌شود.»
او معتقد بود فشار استرس، انگیزه‌ای را ایجاد می‌کند که ما برای تغییر رفتار خود به آنچه لازم است، نیاز داریم. از نظر او استرس می‌تواند خوب یا بد باشد. در حال حاضر تعریف کامل‌تری از استرس ارائه شده است. این تعریف از کتابچۀ راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات ذهنی، چاپ پنجم، به دست آمده است:
«استرس به الگوی پاسخ‌های خاص و غیراختصاصی شخص به محرک‌هایی که تعادل او را برهم می‌زنند گفته می‌شود. این محرک‌ها می‌توانند درونی یا بیرونی باشند. کنترل استرس با وجود محرک‌ها امری طبیعی است و با تمرین و راه‌های سادۀ مدیریت استرس انجام می‌شود.»
اضطراب چیست؟
کتابچۀ راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات ذهنی، اضطراب را این‌گونه تعریف می‌کند: «پیش‌بینی ترسناک از آنچه در آینده اتفاق می‌افتد، همراه با حس نگرانی، پریشانی و یا علائم جسمی تنش. محرک این پیش‌بینی‌ها و افکار منفی ممکن است داخلی و خارجی باشد.»
درواقع اضطراب، پریشانی احساسی پیرامون یک محرک یا خطر بالقوۀ منفی است، نه لزوماً واکنشی به خود محرک. حالا که با معانی این دو واژه آشنا شدیم می‌توانیم به تفاوت استرس و اضطراب بپردازیم.
تفاوت استرس و اضطراب چیست؟
۱. اصلی‌ترین تفاوت استرس و اضطراب، از منبع آن‌ها نشئت می‌گیرد. استرس از تجربۀ فشار ناشی می‌شود، در‌حالی‌که اضطراب به احساسات ما دربارۀ تجربۀ ما و چگونگی کنارآمدن با آن مربوط می‌شود.
۲. استرس در زمان حال تجربه می‌شود، اما اضطراب در آینده زندگی می‌کند. ما هنگام انجام آنچه برای تأمین خواسته‌های زندگی لازم است، احساس استرس می‌کنیم. اما اضطراب به اینکه ممکن است در آینده چه اتفاقی برایمان بیفتد می‌پردازد. این تفاوت استرس و اضطراب در میزان کیفیت زندگی تأثیرگذار است.
۳. تفاوت استرس و اضطراب، یکی دیگر از اصلی‌ترین تفاوت‌های استرس و اضطراب، این است که استرس دلیل روشنی دارد. در‌حالی‌که دلیل روشنی برای اضطراب وجود ندارد.
۴. استرس می‌تواند در برخی مواقع مفید باشد. مثلاً برای امتحان استرس دارید و این استرس می‌تواند شما را به تلاش مضاعف برای قبولی تشویق کند. در‌حالی‌که اضطراب هیچ جنبۀ مثبتی ندارد.
۵. استرس می‌تواند زمینه‌ساز اضطراب باشد. استرس قبل از اضطراب به وجود می‌آید و همان‌گونه که اشاره شد، دلیل آن روشن است. فرد نسبت به دلیل استرس آگاهی دارد. ممکن است فرد تلاش کند که با بهره‌گیری از مکانیزم‌های دفاعی روانی، تأثیرات عوامل استرس‌زا را کم و استرس را مدیریت کند. در چنین حالتی استرس تا اندازه‌ای کاسته و فراموش می‌شود، ولی ممکن است در درازمدت زمینه‌ساز اضطراب شود. هنگامی که اختلال اضطراب در فرد شکل بگیرد، او آگاهی درستی از این ندارد که اضطرابش در نتیجۀ عوامل استرس پدید آمده است.
