با دانستن خواص معجزه گر این دانه خوراکی، مصرف آن را فراموش نخواهید کرد+نحوه مصرف
فواید تخم کتان: قرن‌هاست که از تخم کتان برای بهره‌گیری از خواص بی‌شماری که برای سلامت دارد، استفاده می‌شود. تخم کتان یک ماده غذایی گیاهی است که برای بدن چربی‌های سالم، آنتی‌اکسیدان و فیبر تأمین می‌کند. میتوانید برای تقویت سلامتی خود، این ماده غذایی را مصرف کنید.
تخم کتان در شکل‌های دانه، روغن، پودر، قرص، کپسول و آرد وجود دارد. افراد از تخم کتان به‌عنوان مکمل غذایی برای جلوگیری از یبوست، دیابت، کلسترول بالا، بیماری قلبی، سرطان و چند عارضه‌ی دیگر استفاده می‌کنند. در این مطلب لز سری مطالب بخش سلامت مجله خبری چشمک در مجموعه خواص گیاهان دارویی ضمن بررسی فواید تخم کتان، اهمیت این دانه خوراکی در رژیم غذایی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
احتمالا بپسندید: با کمک این خوراکی های خوشمزه ریه های خود را پاکسازی کنید!
جالب خواهد بود: درمان نفخ فوری با این دمنوش شگفت انگیز!
ارزش غذایی تخم کتان
ارزش غذایی یک قاشق غذاخوری پودر تخم کتان که برابر با ۷ گرم است، در ادامه آورده شده است.
- کالری: ۳۷.۴
- پروتئین: ۱.۲۸ گرم
- چربی: ۲.۹۵ گرم
- کربوهیدرات: ۲.۰۲ گرم
- فیبر: ۱.۹۱ گرم
- کلسیم: ۱۷.۸ میلی‌گرم
- منیزیم: ۲۷.۴ میلی‌گرم
- فسفر: ۴۴.۹ میلی‌گرم
- پتاسیم: ۵۶.۹ میلی‌گرم
- فولات: ۶.۰۹ میکروگرم
- لوتئین و زیگزانتین: ۴۵.۶ میکروگرم
یک قاشق غذاخوری تخم کتان ویتامین هم دارد، اما میزان آن قابل‌توجه نیست. این مقدار از تخم کتان حاوی لیگنان‌ها، تریپتوفان و چربی‌های سالم هم است که بیشتر اشباع نشده هستند. از خوردن تخم کتان کامل اجتناب کرده و آن را به‌صورت پودر شده میل کنید، چون روده ممکن است مواد مغذی موجود در تخم کتان کامل را جذب نکند.
شاید بپسندید: آلوده ترین میوه دنیا که اتفاقا ایرانی ها زیاد میخورن
احتمالا بپسندید: درمان چربی خون و کلسترول بالا با این 10 دمنوش طبیعی+نحوه تهیه و مصرف
فواید تخم کتان
در ادامه به فواید تخم کتان برای سلامتی بدن اشاره می‌کنیم.
سرشار از مواد مغذی
تخم کتان یکی از قدیمی‌ترین دانه‌های روی زمین محسوب می‌شود. این تخم‌ها در دو رنگ قهوه‌ای و طلایی موجود هستند و ارزش غذایی هر دو برابر است. یک قاشق غذاخوری تخم کتان علاوه بر مواد مغذی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم، حاوی چربی‌های تک غیراشباع و چند غیراشباع، ویتامین ب ۱ (تیامین)، ویتامین ب ۶، فولات و اسیدهای چرب امگا ۳ است.
بیشتر بخوانید: درمان یائسگی زودرس زنان با طب سنتی
برایتان جالب خواهد بود: چای گیاهی مخصوص دیابتی‌ها
مملو از اسیدهای چرب امگا ۳
اگر گیاه‌خوار هستید و گوشت نمی‌خورید، میتوانید برای دریافت اسیدهای چرب امگا ۳ تخم کتان بخورید. این ماده غذایی منبع غنی آلفا اسیدلینولنیک (ALA) به شمار می‌رود که یک نوع اسید چرب امگا ۳ گیاهی است. آلفا اسیدلینولنیک یکی از دو اسید چرب ضروری است که باید از طریق مواد غذایی آن را برای بدن تأمین کنید، چون بدن نمی‌تواند آن را تولید کند.
مطالعات انجام شده روی حیوانات نشان می‌دهند که آلفا اسیدلینولنیک موجود در تخم کتان از جمع شدن کلسترول در رگ‌های خونی قلب جلوگیری می‌کند، التهاب شریان‌ها را کاهش می‌دهد و رشد تومور را کم می‌کند. مطالعه انجام شده روی بیش از ۳ هزار نفر به این نتیجه رسید که خطر ابتلا به حمله‌ی قلبی در افرادی که مواد غذایی حاوی آلفا اسیدلینولنیک بیشتری خوردند، نسبت به کسانی که کمتر این مواد غذایی را مصرف کردند، کاهش یافت.
یک بررسی روی ۲۷ مطالعه هم نشان داد که آلفا اسیدلینولنیک با کاهش ۱۴ درصدی بیماری قلبی در ارتباط است. مطالعات زیادی این نوع اسید چرب امگا ۳ را با کاهش احتمال ابتلا به سکته مرتبط دانسته‌اند. علاوه بر این، یک بررسی اخیرا انجام شده به این نتیجه رسید که آلفا اسیدلینولنیک برای قلب مفید است.
جالب خواهد بود: نشانه های تجمع سموم در بدن + بهترین روش سم زدایی بدن
بیشتر بخوانید: سفید شدن دندان با بوسیدن! چطوری؟
خطر ابتلا به سرطان را کاهش می دهد
تخم کتان منبع غنی لیگنان‌ها محسوب می‌شود که ممکن است به همین دلیل احتمال ابتلا به سرطان را پایین بیاورد. لیگنان‌ها ترکیبات گیاهی هستند که خواص آنتی‌اکسیدانی دارند که این موضوع می‌تواند در بهبود سلامتی بدن و کاهش خطر ابتلا به سرطان مفید باشد.
جالب است بدانید که تخم کتان ۸۰۰ برابر بیشتر از سایر مواد غذایی گیاهی لیگنان دارد. مطالعات مشاهده‌ای نشان می‌دهند کسانی که تخم کتان مصرف می‌کنند، به‌طور ویژه خانم‌هایی که در دوران بعد از یائسگی قرار دارند، کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه قرار می‌گیرند. یک مطالعه روی بیش از ۶ هزار خانم به این نتیجه رسید افرادی که تخم کتان خوردند، ۱۸ درصد کمتر در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار داشتند.
خوردن تخم کتان برای مردان هم مفید است. محققان در یک مطالعه‌ی کوچک روی ۱۵ مرد به این نتیجه رسیدند که نشانگر سرطان پروستات در افرادی که ۳۰ گرم تخم کتان در روز مصرف کرده و یک رژیم غذایی کم‌چرب را دنبال کردند کمتر شد که این یعنی خطر ابتلا به این نوع سرطان در آن‌ها کاهش پیدا کرد. به نظر می‌رسد تخم کتان در جلوگیری از سرطان‌های روده‌ی بزرگ و پوست هم اثرگذار است. با این حال به مطالعات بیشتری برای تأیید این موضوع وجود دارد. مطالعات انجام شده تا به امروز نشان می‌دهند که مصرف تخم کتان می‌تواند در مبارزه با انواع سرطان‌ها مفید باشد.
شاید بپسندید: ۸ کاربرد شگفت انگیز خاکشیر در طب سنتی
احتمالا بپسندید: درمان ریفلاکس معده با بهترین روش طب سنتی
سرشار از فیبر غذایی
فقط یک قاشق غذاخوری تخم کتان حاوی ۳ گرم فیبر است؛ این یعنی با خوردن این میزان از تخم کتان، ۱۸ تا ۲۰ درصد از نیاز روزانه بدنتان به فیبر برطرف می‌شود. علاوه بر این، تخم کتان دو نوع فیبر غذایی دارد: فیبر محلول و فیبر غیرمحلول. این دو نوع فیبر توسط باکتری‌های موجود در روده بزرگ تخمیر می‌شوند و به ایجاد حرکات منظم روده کمک می‌کنند.
از طرف دیگر، فیبر محلول سرعت هضم را کاهش می‌دهد. نشان داده شده که این موضوع به تنظیم فشار خون و کاهش سطح کلسترول خون کمک می‌کند. فیبر نامحلول هم حجم مدفوع را افزایش می‌دهد. این موضوع در پیشگیری از ابتلا به یبوست و همچنین برای افراد مبتلا به سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر مفید است.
شاید بپسندید: این گیاهان دارویی برای درمان اضطراب و افسردگی معجزه می کند+نحوه تهیه و میزان مصرف
احتمالا بپسندید: درمان خانگی کبد چرب با مواد خوراکی طبیعی خوشمزه +نحوه مصرف برای تاثیرگذاری
سطح کلسترول خون را بهبود می بخشد
یکی دیگر از خواص تخم کتان برای سلامتی، کاهش سطح کلسترول است. در یک مطالعه روی افراد مبتلا به کلسترول بالا نشان داده شد که مصرف ۳ قاشق غذاخوری (۳۰ گرم) پودر تخم کتان در روز به مدت سه ماه به کاهش سطح کلی کلسترول تا ۱۷ درصد و میزان کلسترول بد تا تقریبا ۲۰ درصد کمک کرد.
یک مطالعه‌ی دیگر روی افراد مبتلا به دیابت به این نتیجه رسید که مصرف یک قاشق غذاخوری (۱۰ گرم) پودر تخم کتان در روز به مدت یک ماه منجر به افزایش ۱۲ درصدی کلسترول خوب شد. مطالعه دیگر روی زنانی که در دوران بعد از یائسگی قرار داشتند نشان داد که مصرف ۳۰ گرم تخم کتان در روز سطح کلی کلسترول و کلسترول بد را به ترتیب ۷ درصد و ۱۰ درصد کاهش داد. علت این خواص تخم کتان، وجود فیبر در آن است.
علائم آرتریت را تسکین می‌دهد
آلفا اسیدلینولنیک موجود در تخم کتان ممکن است در کاهش التهاب مفید باشد. بر اساس بنیاد آرتریت آمریکا، تخم کتان ممکن است به کاهش درد و گرفتگی مفصلی کمک کند که افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید و لوپوس گرفتار آن می‌شوند. هرچند برای تأیید این خاصیت تخم کتان به شواهد بیشتری نیاز است. اگر دچار آرتریت هستید و می‌خواهید از خواص تخم کتان برای تسکین بیماری خود استفاده کنید، میتوانید تخم کتان را به شکل‌های زیر مصرف کنید.
- یک قاشق غذاخوری پودر تخم کتان در روز
- یک تا سه قاشق غذاخوری روغن تخم کتان در روز
- ۱۳۰۰ تا ۳۰۰۰ میلی‌گرم کپسول تخم کتان در روز
کاهش گرگرفتگی بدن
کاهش گرگرفتگی از دیگر فواید تخم کتان است. در سال ۲۰۰۷ گروهی از محققان به این نتیجه رسیدند که تخم کتان ممکن است شدت گرگرفتگی را در زنان یائسه که از استروژن‌درمانی استفاده نمی‌کنند، کاهش دهد. شواهد در این زمینه متناقض است؛ به طوریکه تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۲ نشان دادند که تخم کتان هیچ اثری در این زمینه نداشت.
بهبود سطح قند خون
لیگنان‌ها و سایر ترکیبات موجود در تخم کتان ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مثل دیابت را کاهش دهند. در یک مطالعه در سال ۲۰۱۳، محققان ۲۵ نفر را به سه گروه تقسیم کردند و به مدت ۱۲ هفته هر روز به گروه اول ۰ گرم، گروه دوم ۱۳ گرم و گروه سوم ۲۶ گرم تخم کتان دادند.
شرکت‌کنندگان این مطالعه مردان مبتلا به چاقی و اضافه وزن و زنان یائسه بودند. نتایج این مطالعه نشان داد سطح گلوکز و انسولین در گروهی که ۱۳ گرم تخم کتان مصرف کردند، کاهش پیدا کرد. این در حالی است که دو گروه دیگر چنین چیزی را تجربه نکردند. مطالعه حیوانی انجام شده روی جانوران جونده در سال ۲۰۱۶ به این نتیجه رسید که ترکیبات موجود در تخم کتان ممکن است احتمال ابتلا به دیابت نوع ۱ را کاهش دهند و شروع دیابت نوع ۲ را به تأخیر بیندازند.
این نتایج ممکن است در انسان‌ها رخ ندهند. در مطالعه‌ی انسانی انجام شده در سال ۲۰۱۶، ۹۹ فرد مبتلا به پیش‌دیابت به دو گروه تقسیم شدند و گروهی ۴۰ گرم تخم کتان و گروه دیگر ۲۰ گرم از این ماده‌ی غذایی مفید را هر روز به مدت ۱۲ هفته مصرف کرده و هیچ پلاسبویی دریافت نکردند. نتایج این مطالعه نشان داد که هر دو گروه کاهش فشار خون را تجربه کردند، اما سطح قند خون و انسولین بدنشان تغییر نکرد. اثرات تخم کتان روی علائم دیابت همچنان نامشخص است.
جلوگیری از یبوست
همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، تخم کتان منبع خوبی از فیبر نامحلول است که در آب حل نمی‌شود و در عوض بعد از غذا خوردن در دستگاه گوارش باقی می‌ماند. این نوع فیبر آب را جذب می‌کند و حجم مدفوع را افزایش می‌دهد. با این حال بعضی از شواهد عنوان می‌کنند که اطلاعات کمی در مورد خواص تخم کتان برای کاهش یبوست وجود دارد. به این موضوع توجه داشته باشید که مصرف تخم کتان با آب خیلی کم می‌تواند یبوست را بدتر کند و منجر به مسدود شدن روده شود. علاوه بر این، مصرف زیاد تخم کتان یا روغن تخم کتان می‌تواند باعث اسهال شود.
کاهش فشار خون
مطالعات خواص تخم کتان در کاهش فشار خون را هم بررسی کرده‌اند. مطالعه‌ی انجام شده در کانادا به این نتیجه رسید که مصرف ۳۰ گرم تخم کتان در روز به مدت شش ماه منجر به کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک شد. در این مطالعه نشان داده شد تخم کتان در افرادی که داروی فشار خون مصرف می‌کردند، منجر به کاهش بیشتر فشار خون شد. علاوه بر این، یک بررسی بزرگ‌مقیاس روی ۱۱ مطالعه نشان داد که مصرف روزانه‌ی تخم کتان برای بیشتر از سه ماه به کاهش فشار خون کمک کرد.
حاوی پروتئین باکیفیت است
تخم کتان منبع عالی پروتئین گیاهی محسوب می‌شود که خواص زیادی برای سلامتی بدن دارد. پروتئین موجود در تخم کتان سرشار از اسیدآمینه‌ی آرژنین است. مطالعات نشان می‌دهند که پروتئین موجود در تخم کتان خواص ضدقارچی دارد و به بهبود عملکرد سیستم ایمنی، کاهش کلسترول و پیشگیری از تومور کمک می‌کند. در یک مطالعه‌ی اخیرا انجام شده شرکت‌کنندگان به دو گروه تقسیم شدند و گروهی پروتئین حیوانی و گروه دیگر پروتئین گیاهی مصرف کردند.
این مطالعه به این نتیجه رسید که اشتها و غذای مصرفی شرکت‌کنندگان کاهش پیدا کرد. پروتئین حیوانی و گیاهی هر دو هورمون‌های روده را برای ایجاد احساس سیری تحریک می‌کنند که این موضوع منجر به مصرف غذای کمتر در وعده‌ی غذایی بعد می‌شود.
به کنترل وزن کمک می‌کند
اگر عادت دارید بین وعده‌های غذایی میان وعده بخورید، به نوشیدنی خود تخم کتان اضافه کنید تا جلوی گرسنگی‌اتان گرفته شود. یک مطالعه به این نتیجه رسید که اضافه کردن ۲.۵ گرم پودر تخم کتان به نوشیدنی، احساس گرسنگی را کاهش داد. کاهش احساس گرسنگی احتمالا به دلیل وجود فیبر محلول موجود در تخم کتان است. این نوع فیبر سرعت هضم غذا در معده را کاهش می‌دهد. فیبر غذایی تخم کتان ممکن است از طریق جلوگیری از گرسنگی و افزایش احساس سیری به کنترل وزن کمک کند.
عوارض جانبی تخم کتان
مواد مغذی موجود در تخم کتان ممکن است برای همه‌ی افراد مفید نباشند. اگر شرایط زیر را دارید، از مصرف محصولات حاوی تخم کتان خودداری کرده یا با پزشک در این زمینه مشورت کنید.
- داروهای رقیق‌کننده‌ی خون مثل آسپرین یا وارفارین مصرف می‌کنید.
- از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی استفاده می‌کنید.
- داروهای کاهش کلسترول خون می‌خورید.
- دچار سرطان رحم هستید.
- به تخم کتان حساسیت دارید.
- باردار یا شیرده هستید.
برای خوردن تخم کتان به نکات زیر توجه کنید.
- از خوردن تخم کتان خام و نرسیده اجتناب کنید، چون ممکن است حاوی ترکیبات سمی باشند.
- پودر تخم کتان را مصرف کنید و در کنار آن مقداری زیادی مایعات بنوشید تا دچار مشکلات گوارشی نشوید.
- بطری کوچکی از روغن تخم کتان را خریداری کرده و حتما آن را در یخچال نگهداری کنید، چون این روغن زود خراب می‌شود. همچنین از مصرف روغن تخم کتان تاریخ مصرف گذشته خودداری کنید.
- از حرارت دادن به روغن تخم کتان خودداری کرده و آن را به غذاهای آماده مثل سالاد یا برنج پخته شده اضافه کنید.
نحوه استفاده از تخم کتان
تخم کتان یا روغن تخم کتان را میتوانید به بسیاری از غذاهای رایج اضافه کنید. میتوانید برای جای دادن تخم کتان در رژیم غذایی خود، از روش‌های زیر کمک بگیرید.
- تخم کتان را به آب اضافه کنید و آن را در طول روز بنوشید.
- به‌عنوان سس، روغن تخم کتان را روی سالاد بریزید.
- پودر تخم کتان را روی غلات صبحانه‌ی داغ یا سرد بریزید.
- تخم کتان را با مقداری ماست مخلوط کرده و به‌عنوان یک میان وعده‌ی سالم و مقوی نوش جان کنید.
- از تخم کتان در تهیه‌ی بیسکوییت، مافین و نان استفاده کنید.
- تخم کتان را به اسموتی اضافه کنید تا غلظت آن بیشتر شود.
سخن پایانی
در این مقاله شما را با فواید تخم کتان آشنا کردیم. تخم کتان سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف مثل ویتامین ب ۱، کلسیم، آهن، فسفر، فولات، پروتئین و منیزیم است. این ماده‌ی غذایی آلفا اسیدلینولنیک، لیگنان و فیبر دارد که نشان داده شده همگی برای سلامتی بدن مفید هستند.
از جمله فواید تخم کتان می‌توانیم به بهبود سلامت دستگاه گوارش، کاهش فشار خون و کلسترول بد (LDL) و کاهش خطر ابتلا به بعضی سرطان‌ها اشاره کنیم. تخم کتان یا روغن آن را میتوانید به‌راحتی به رژیم غذایی خود اضافه کنید. حالا که با فواید تخم کتان آشنا شدید، بهترین زمان است که این دانه‌های مقوی را امتحان کنید تا از فواید کم‌نظیر آن‌ها برای بدن برخوردار شوید.
