حکایت عطار قند فروش و مرد گل خوار | داستان پرمعنای مولانا در باب اینکه چه کسی احمق است و چه کسی عاقل است!؟

بهار شایان11 خرداد 1403آخرین بروزرسانی: 30 مهر 1403

0 زمان تقریبی مطالعه 5 دقیقه

عطار قند فروش و مرد گل خوار: فردی دچار بیماری گِل خواری بود و چون چشمش به گِل می افتاد، اراده اش سست می شد و شروع به خوردن آن می نمود. وی روزی برای خریدن قند به دکان عطاری رفت. عطار در دکان سنگِ ترازو نداشت و از گِل سرشوی برای وزن کشی استفاده می کرد.

شاید بپسندید:با دلیل بگوئید که کدام زن، شاغل است و کدام خانه دار!؟ | خیلی ها جواب درست ندادند!؟

حکایت عطار قند فروش و مرد گل خوار

عطار به مرد گفت: من از گِل به عنوان سنگِ ترازو استفاده می کنم. برای تو مشکلی نیست؟

مرد گفت: من قند می خواهم و برایم فرق نمی کند از چه چیزی برای وزن کشی استفاده کنی.در همین هنگام مرد در دل خود می گفت: چه بهتر از این! سنگ به چه دردی می خورد برای من گِل از طلا با ارزش تر است. اگر سنگ نداری و گِل به جای آن می گذاری باعث خوشحالی من است.

عطار به جای سنگ در یک کفه ی ترازو، گِل گذاشت و برای شکستن قند به انتهای مغازه رفت. در همین اثنا، مرد گِل خوار دزدکی شروع به خوردن از گِلی که در کفه ی ترازو بود کرد. او تند تند می خورد و می ترسید مبادا عطار متوجه ماجرا شود.

عطار زیرچشمی متوجه ی گل خوردن مشتری شد ولی به روی خودش نیاورد. بلکه به بهانه پیدا کردن تیشه قند شکنی خود را معطل می کرد.عطار در دل خود می گفت: تا می توانی از آن گل بخور. چون هر چقدر از آن می دزدی در واقع از خودت می دزدی! تو بخاطر حماقتت می ترسی که من متوجه دزدیت بشوم. در حالیکه من از این می ترسم که تو کمتر گل بخوری! تا می توانی گل بخور. تو فکر می کنی من احمق هستم؟، نه!، این طور نیست. بلکه هنگامی که در پایان کار، مقدار قندت را دیدی، خواهی فهمید که چه کسی احمق و چه کسی عاقل است!

شاید بپسندید: معما به سبک حبیب: اگه خنگ نیستی بگو چرا آب هنگام جوشیدن قُل قُل می‌کنه؟

نتیجه اخلاقی داستان

این داستان یکی از حکایت های زیبای مولانا در مثنوی معنوی است. مولانا با ظرافتی ستودنی گل را به مال دنیا و قند را به بهای واقعی زندگی آدمی تشبیه می کند. در نظر او آنان که به گمان زرنگ بودن تنها در پی رنگ و لعاب دنیا هستند همانند آن شخص گِل خواری هستند که پی در پی از کفه ترازوی خود می دزدد که در عوض از وزن آنچه در مقابل دریافت می کند، کاسته می شود.

پيش عطارى يكى گل خوار رفت تا خرد ابلوج قند خاص رفت‏

پس بر عطار طرار دو دل موضع سنگ ترازو بود گِل‏

گفت گِل سنگ ترازوى من است گر ترا ميل شكر بخريدن است‏

گفت هستم در مهمى قند جو سنگ ميزان هر چه خواهى باش گو

گفت با خود پيش آن كه گل خور است سنگ چه بود گِل نكوتر از زر است‏

گر ندارى سنگ و سنگت از گِل است اين به و گِل مرا ميوه‏ى دل است‏

اندر آن كفه‏ى ترازو ز اعتداد او بجاى سنگ آن گل را نهاد

پس براى كفه‏ى ديگر به دست هم به قدر آن شكر را مى‏شكست‏

چون نبودش تيشه‏اى او دير ماند مشترى را منتظر آن جا نشاند

رويش آن سو بود، گل خور ناشكفت گل از او پوشيده دزديدن گرفت‏

ترس ترسان كه نيايد ناگهان چشم او بر من فتد از امتحان‏

ديد عطار آن و خود مشغول كرد كه فزون‏تر دزد هين اى روى زرد

گر بدزدى وز گِل من مى‏برى رو كه هم از پهلوى خود مى‏خورى‏

تو همى‏ترسى ز من ليك از خرى! من همى‏ترسم كه تو كمتر خورى‏

گر چه مشغولم چنان احمق نيم كه شكر افزون كشى تو از نى‏ام‏

چون ببينى مر شكر را ز آزمود پس بدانى احمق و غافل كه بود

مطلب مرتبط: چیستان || یکی از سبزیجات است که اگر برعکسش کنی یک فلز می شود!؟

مثنوی معنوی

مثنوی مولوی، مانند بیشتر مثنوی‌های صوفیانه، به صورت عمده از «حکایت» به عنوان ابزاری برای بیان تعلیمات تصوف استفاده می‌کند. ترتیب قرار گرفتن حکایتهای گوناگون در این کتاب ظاهراً نظم مشخصی ندارد. شخصیت‌های اصلی حکایتها می‌تواند از پیامبران و پادشاهان تا چوپانان و بردگان باشد. حیوانات نیز نقش پررنگی در این حکایتها بازی می‌کنند.

حکایات موجود در مثنوی از منابع مختلف قدیمی‌تر آمده‌اند. برخی عیناً در مثنوی‌های عطار نیشابوری همچون منطق الطیر موجودند. برخی همچون داستان خلیفه و لیلی، پادشاه و خانه کمپیر، استر و استر، محمود و ایاز، گنج نامه، حلوا ساختن جهود و عیسوی و مسلمان از مقالات شمس استخراج شده‌اند.

آخرین داستان مثنوی (شاهزادگان و دژ هوش ربا)، با وفات مولوی ناتمام ماند. دفتر ششم مثنوی از همین روی دفتری ناتمام است. فرزند او مثنوی زیبایی دارد که در آن از مرگ پدر و ناتمام ماندن مثنوی گله کرده است. اصل داستان را البته جویندگان می‌توانند در مقالات شمس تبریزی بیابند و از بخش پایانی قصه مطلع شوند.

مثنوی معنوی

مولوی در مثنوی تبحر خود را در استفاده از اتفاقات روزمره برای توضیح دیدگاه‌های عرفانی‌اش نشان می‌دهد. ویژگی تمایزبخش دیگر این کتاب میزان گریزهای مکرر آن از داستان اصلی برای توضیح (گاه مفصل) نکات مختلف جنبی داستان، است. این نکته ممکن است بیانگر این باشد که برای مولوی مضمون داستان اهمیت بسیار بیشتری از سبک نگارش داشته است.

امیدوارم از حکایت عطار قند فروش و مرد گل خوار استفاده کرده باشید. شما همواره می توانید سوالات، بازی های فکری، پازل ها و تست های شخصیت شناسی بیشتر را در بخش تفریح و سرگرمی چشمک مشاهده و مطالعه کنید. در صورت تمایل آنها را با دوستان خود به اشتراک بگذارید. به خصوص آنهایی که علاقمندند خود را بهتر بشناسند. ما را در شبکه های اجتماعی اینستاگرام و فیس بوک دنبال کرده و نظرات و پیشنهادات خود را مطرح کنید.

شاید بپسندید: داستان قدیمی مرد بارکشی که توسط همسرش حسودش رمال شد+قسمت اول

آلزایمر و فعالیت مغز و بازی های فکری

محققان دریافته اند که بخشی از اختلالات مغزی و رشد بیماری هایی همچون فراموش و آلزایمر با کاهش فعالیت های مغزی در ارتباط است. لذا برای جلوگیری و یا احمالا رشد این بیماری ها، باید تحرک مغز را افزایش داد. سوالات ریاضی شبیه سوال هوش ریاضی جاضر می تواند سبب افزایش عملکرد مغز شود. حل صحیح این سوال، نیازمند تمرکز و دقت است. در واقع تنها راه حل پاسخ به این سوالات نیز همین نکته است. بر همین اساس سوالاتی از این دست در کنار ایجاد سرگرمی برای سلامت مغز بسیار مفید هستند.

شاید بپسندید: سوال هوش: با دلیل بگوئید که کدامیک از افراد تصویر عصر حجر مسافر زمان است!؟

اهمیت سوالات هوش

این سوالات به شما کمک می کنند که عملکرد مغز شما افزایش پیدا کند. در دنیای کنونی که فعالیت بدنی و مغزی کاهش پیدا کرده است این سوالات هوش می تواند دقت، تمرکز و جزئی نگری شما را افزایش دهد. این مسئله از بیماری های مختلف مغزی نیر الزایمر و … می تواند جلوگیری کند.

شاید بپسندید: چیستان: میتونی حدس بزنی اون چه شهری هست که همه حروف ورامین رو داره!؟