اگر می خواهید که ریه‌تان نفس تازه بکشد، این میوه را بخورید!
سلامت ریه با مصرف میوه: هوای آلوده این روزها دیگر برای شهرنشینان یک اتفاق فصلی نیست؛ بلکه بخشی از واقعیت زندگی روزمره ما شده است. در چنین شرایطی، هر نفس ممکن است حامل ذرات ریز و خطرناکی باشد که به آرامی سلامت ریه‌ها را تهدید می‌کنند. اما خبر خوب این است که طبیعت، نسخه‌ای ساده و مؤثر برای محافظت از ریه‌ها در دل خود دارد: میوه‌ها.
سلامت ریه با مصرف میوه: یک کشف تازه از دنیای علم
در کنگره‌ی اخیر انجمن تنفس اروپا (ERS) در آمستردام، نتایج پژوهشی بین‌المللی منتشر شد که نشان داد افرادی که روزانه حداقل چهار وعده میوه مصرف می‌کنند، در برابر آسیب‌های ناشی از آلودگی هوا مقاوم‌ترند.
این مطالعه روی داده‌های بیش از ۲۰۰ هزار زن و مرد انجام شد. نتیجه نشان داد عملکرد ریوی افرادی که مصرف میوه‌ی بالاتری داشتند، در طول زمان افت بسیار کمتری پیدا کرد.
درحالی‌که در گروهی با مصرف پایین میوه، ظرفیت بازدمی ریه (FEV1) به‌طور میانگین ۷۸ میلی‌لیتر کاهش یافته بود، این رقم در گروه مصرف بالای میوه فقط ۵۷ میلی‌لیتر بود؛ تفاوتی قابل توجه که به گفته‌ی پژوهشگران می‌تواند بر کیفیت زندگی و طول عمر تأثیرگذار باشد.
چگونه میوه‌ها از ریه‌های ما محافظت می‌کنند؟
میوه‌ها سرشار از ترکیباتی هستند که خاصیت ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی دارند. این ترکیبات با خنثی‌کردن «رادیکال‌های آزاد» مولکول‌های مخربی که بر اثر آلودگی هوا، دود سیگار، یا استرس در بدن تولید می‌شوند؛ از تخریب بافت‌های حساس ریه جلوگیری می‌کنند.
برخی از ترکیبات مؤثر عبارت‌اند از:
ویتامین C: موجود در مرکبات، کیوی و توت‌فرنگی. این ویتامین به تقویت سیستم ایمنی بدن و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند.
فلاونوئیدها و پلی‌فنول‌ها: ترکیباتی در سیب، انگور، زغال‌اخته و انار که التهاب را کاهش داده و عملکرد ریه را بهبود می‌دهند.
بتاکاروتن: در میوه‌هایی مانند زردآلو و انبه یافت می‌شود و در بدن به ویتامین A تبدیل می‌شود؛ ماده‌ای ضروری برای سلامت بافت‌های تنفسی.
آلودگی هوا چه بلایی بر سر ریه‌ها می‌آورد؟
ذرات معلق کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون (PM2.5) آن‌قدر ریز هستند که به‌راحتی از بینی و نای عبور کرده و وارد عمیق‌ترین بخش‌های ریه می‌شوند. این ذرات باعث التهاب مزمن، کاهش ظرفیت تنفسی و حتی افزایش خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند برونشیت مزمن، آسم و سرطان ریه می‌شوند.
به گفته‌ی «پیمپیکا کائوسری»، پژوهشگر مرکز سلامت محیطی دانشگاه لستر در بریتانیا:
«آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی موجود در میوه‌ها می‌توانند تا حدی از استرس اکسیداتیو ناشی از ذرات آلاینده جلوگیری کنند و پاسخ التهابی بدن را کاهش دهند.»
میوه‌های دوستدار ریه کدامند؟
اگر می‌خواهید ریه‌هایی سالم‌تر داشته باشید، این میوه‌ها را در برنامه‌ی روزانه‌تان بگنجانید:
سیب: غنی از کورستین و ویتامین C؛ به بهبود عملکرد ریه کمک می‌کند.
انگور و توت‌ها: دارای آنتوسیانین؛ ماده‌ای که التهاب مجاری تنفسی را کاهش می‌دهد.
مرکبات (پرتقال، لیمو، گریپ‌فروت): پاک‌کننده طبیعی بدن از سموم و تقویت‌کننده سیستم ایمنی.
انار: سرشار از پلی‌فنول و آنتی‌اکسیدان‌های قوی؛ محافظ طبیعی سلول‌های ریوی.
کیوی: یکی از غنی‌ترین منابع ویتامین C در میان میوه‌ها.
انبه و زردآلو: تأمین‌کننده ویتامین A برای سلامت بافت‌های مخاطی دستگاه تنفس.
تغذیه سالم؛ سپر طبیعی در برابر آلودگی
البته تنها میوه‌ها نیستند که به ریه‌ها کمک می‌کنند. رژیم غذایی سرشار از سبزیجات تازه، غلات کامل و مغزها نیز نقش مهمی دارد. مطالعات نشان داده‌اند رژیم‌های حاوی فیبر بالا می‌توانند التهاب سیستم تنفسی را کاهش دهند و عملکرد بهتر ریه‌ها را در طول زمان حفظ کنند.
همچنین نوشیدن آب کافی، مصرف چای سبز و کاهش غذاهای سرخ‌کردنی و فرآوری‌شده به دفع سموم بدن کمک می‌کند.
اما مراقب باشید…
پزشکان تأکید می‌کنند که هیچ میزان از تغذیه سالم نمی‌تواند جایگزین هوای پاک شود. دکتر «سارا دی ماتیس» از دانشگاه تورین ایتالیا می‌گوید:
«میوه‌ها بدن را مقاوم‌تر می‌کنند، اما تنها راه واقعی محافظت از سلامت عمومی، کاهش آلاینده‌های هواست. هیچ سطحی از آلودگی برای انسان ایمن نیست.»
پیشنهادهایی برای زندگی شهری سالم‌تر
در کنار تغذیه سالم، رعایت چند عادت ساده می‌تواند اثرات آلودگی را کمتر کند:
روزانه چهار تا پنج وعده میوه تازه میل کنید.
میوه‌ها را رنگی و متنوع انتخاب کنید تا طیف گسترده‌ای از آنتی‌اکسیدان‌ها دریافت کنید.
در روزهای آلوده، پنجره‌ها را بسته نگه دارید و از دستگاه تصفیه هوا استفاده کنید.
از ورزش سنگین در فضای باز در ساعات اوج آلودگی (۷ تا ۹ صبح و ۵ تا ۸ عصر) خودداری کنید.
آب فراوان بنوشید تا سموم سریع‌تر از بدن دفع شوند.
اگر از مشکلات تنفسی رنج می‌برید، مصرف سیگار و قلیان را به‌طور کامل کنار بگذارید.
نتیجه نهایی
شاید در دنیایی که نفس کشیدن سخت‌تر شده، ساده‌ترین کار یعنی خوردن یک سیب در روز، بتواند ریه‌هایمان را زنده‌تر و هوای درونمان را پاک‌تر کند.
میوه‌ها نه تنها هدیه‌ای از طبیعت برای سلامتی‌اند، بلکه سپری طبیعی در برابر آلودگی، استرس و زندگی پرشتاب شهری هستند.
پس دفعه بعد که از آسمان خاکستری شهر خسته شدید، به یاد بیاورید: شاید روشن‌ترین رنگ امید در یک بشقاب میوه نهفته باشد.
