مصرف بیش از حد این ویتامین سبب ایجاد سنگ کلیه می شود!
تشکیل سنگ کلیه با مصرف این ویتامین: در حالی که ویتامین C یکی از شناخته‌شده‌ترین و پرمصرف‌ترین ویتامین‌ها در جهان است، مصرف بیش از اندازه آن می‌تواند عوارضی برای بدن به همراه داشته باشد. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که دریافت مقادیر بالای این ویتامین بیش از دو گرم در روز نه‌تنها به سلامت بیشتر کمک نمی‌کند، بلکه ممکن است موجب بروز مشکلات گوارشی و افزایش خطر تشکیل سنگ کلیوی از نوع اگزالاتی شود.
نقش حیاتی ویتامین C در بدن
ویتامین C که با نام علمی «اسید آسکوربیک» نیز شناخته می‌شود، یکی از آنتی‌اکسیدان‌های قوی و ضروری برای بدن است. این ویتامین در تشکیل کلاژن، جذب بهتر آهن، ترمیم زخم‌ها، تقویت سیستم ایمنی و محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد نقش حیاتی دارد.
به گفته‌ی دکتر حسین صادق‌پور، عضو هیأت علمی گروه شیمی دارویی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، کمبود این ویتامین می‌تواند پیامدهای ناخوشایندی برای بدن داشته باشد.
او توضیح می‌دهد که کاهش شدید ویتامین C باعث بروز بیماری «اسکوروی» می‌شود—عارضه‌ای که با خونریزی لثه، لق شدن یا افتادن دندان‌ها، احساس ضعف، خستگی مزمن و دیرتر ترمیم شدن زخم‌ها همراه است. گرچه اسکوروی در دنیای امروز نادر است، اما کمبود نسبی این ویتامین همچنان شایع بوده و می‌تواند موجب تضعیف سیستم ایمنی و افزایش خطر ابتلا به عفونت‌ها شود.
تشکیل سنگ کلیه با مصرف این ویتامین: مرز باریک میان نیاز و زیاده‌روی
با اینکه مصرف ویتامین C برای عملکرد صحیح بدن ضروری است، زیاده‌روی در آن به‌ویژه از طریق مکمل‌ها می‌تواند مشکل‌ساز شود. دکتر صادق‌پور تأکید می‌کند که مصرف روزانه بیش از دو گرم ویتامین C ممکن است با علائمی مانند اسهال، دل‌درد، تهوع و نفخ شکم همراه شود. علاوه بر این، یکی از عوارض مهم آن، افزایش خطر تشکیل سنگ‌های کلیوی اگزالاتی است، به‌ویژه در افرادی که سابقه‌ی سنگ کلیه دارند یا مستعد ابتلا به آن هستند.
تأثیر ویتامین C بر سرماخوردگی
شاید یکی از باورهای رایج درباره‌ی ویتامین C، توانایی آن در پیشگیری از سرماخوردگی باشد. با این حال، بررسی‌های علمی نشان داده‌اند که مصرف این ویتامین نمی‌تواند از ابتلا به سرماخوردگی جلوگیری کند، اما می‌تواند شدت علائم و مدت زمان بیماری را کاهش دهد. این اثر به‌ویژه در ورزشکاران و افرادی که در شرایط استرس شدید قرار دارند، بیشتر مشاهده می‌شود.
دکتر صادق‌پور یادآور می‌شود که مصرف منظم ویتامین C در طول سال، بسیار مؤثرتر از مصرف مقطعی آن در زمان بیماری است. به‌عبارت دیگر، بدن زمانی از مزایای واقعی این ویتامین بهره‌مند می‌شود که به‌طور پیوسته از منابع طبیعی آن تغذیه شود.
چه کسانی بیشتر در معرض کمبود ویتامین C هستند؟
بر اساس اعلام وزارت بهداشت، گروه‌های خاصی بیشتر در معرض کمبود این ویتامین قرار دارند. از جمله:
افراد سیگاری، زیرا مصرف دخانیات باعث تخریب ویتامین C در بدن می‌شود.
سالمندان، به دلیل کاهش جذب مواد مغذی.
افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا نارسایی کلیه.
کسانی که رژیم غذایی فقیری از نظر میوه و سبزیجات دارند.
افرادی که الکل یا برخی داروها (مانند قرص‌های ضدبارداری یا داروهای ضدالتهاب) مصرف می‌کنند.
بهترین و ایمن‌ترین راه تأمین ویتامین C
متخصصان تغذیه معتقدند که بهترین منبع ویتامین C، میوه‌ها و سبزیجات تازه هستند. مرکباتی مانند پرتقال، گریپ‌فروت و لیمو، همچنین کیوی، توت‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای، کلم بروکلی و گوجه‌فرنگی از منابع غنی این ویتامین محسوب می‌شوند.
استفاده از مکمل‌ها تنها زمانی توصیه می‌شود که رژیم غذایی فرد نتواند نیاز بدن را تأمین کند یا شرایط خاصی مانند بارداری، بیماری یا کمبود جذب وجود داشته باشد.
در نهایت، رعایت تعادل در مصرف ویتامین C، همانند بسیاری از مواد مغذی دیگر، کلید حفظ سلامت است. مصرف کافی این ویتامین می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی، پیشگیری از پیری زودرس و حفظ شادابی پوست کمک کند، اما مصرف بیش از اندازه آن نه‌تنها سودی ندارد، بلکه ممکن است بدن را در معرض عوارضی مانند سنگ کلیه، مشکلات گوارشی و اختلال در تعادل مواد معدنی قرار دهد.
