افرادی با دیابت نوع ۱ یا ۲، در معرض افزایش خطرناک گلوکز خون (هیپرگلیسمی شدید) قرار دارند؛ به این معنی که در صورت افزایش خطرناک گلوکز خون، باید فورا سطح قند خون را کاهش دهند. در صورت کاهش نیافتن قند خون در این موارد، ممکن است خطرات جدی از جمله اغما فرد را تهدید کند. برخی از علائم افزایش شدید قند خون شامل تشنگی شدید، تکرر ادرار و حالت تهوع می‌شود. در این مقاله به بررسی ۴ روش پایین اوردن قند فوری خون می‌پردازیم. بعد از این مطلب علمی و کوتاه می‌دانیم که چه اقداماتی برای پایین آوردن قند خون ضروری است.
۱. مصرف داروهای کنترل دیابت؛ اولین راهکار برای پایین آوردن قند خون فوری
برخی از افراد مبتلا به دیابت، بعد از مراجعه به پزشک غدد و انجام آزمایش‌های لازم انواع قرص قند را در کنار سایر روش‌های درمانی برای کنترل میزان قند خون به تجویز پزشک مصرف می‌کنند. این قرص‌ها با‌توجه‌به سابقه بیماری‌های دیگر و شرایط عمومی فرد مبتلا به دیابت در دوزهای مختلف تجویز می‌شود.
انواع قرص دیابت شامل قرص زیپتین ۲۵ میلی گرم، قرص زیپمت ۵۰/۱۰۰۰ میلی گرم، قرص گلوتریو ۲۵/۵/۱۰۰۰ میلی گرم و سایر داروهای کنترل دیابت می‌شود. فراموش کردن مصرف دوزهای مشخص شده از این داروها، ممکن است منجر به افزایش ناگهانی قند خون بیمار شود. به‌این‌ترتیب اولین روش برای پایین آوردن قند خون، مصرف دوزهای فراموش شده از دارو کنترل قند خون است.
اگر یک نوبت از داروی دیابت خود را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اما با نزدیک کردن داروی فراموش شده به دوز برنامه‌ریزی شده بعدی، آن را دوبرابر نکنید.
۲. چگونه قند خون را فوری پایین بیاوریم؟ مصرف انسولین
بهترین و سریع‌ترین روش برای درمان هیپرگلیسمی، مصرف انسولین با اثرگذاری سریع مانند Humalog، Novolog یا Apidra است. توجه داشته باشید که انسولین با اثرگذاری کند مانند NPH، قند خون را به‌سرعت کاهش نمی‌دهد و اثربخشی این انسولین‌ها ممکن است تا چند ساعت به طول بینجامد. به‌این‌ترتیب برای کاهش فوری قند خون باید از انسولین‌هایی با اثرگذاری سریع استفاده کنید. این انسولین‌ها در صورت مراجعه به پزشک و بر‌اساس شرایط بیمار برای فرد تجویز می‌شوند. به دلیل اثربخشی سریع این داروهای کنترل‌کننده قند خون، به هیچ وجه خودسرانه انسولین با اثرگذاری سریع را مصرف نکنید.
با گذشت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه از تزریق انسولین، سطح قند خون خود را اندازه بگیرید. گاهی اوقات، سطح قند خون بیش از اندازه کاهش پیدا می‌کند و در نهایت با هیپوگلیسمی (سطح پایین قند خون) مواجه می‌شوید. در این صورت باید مواد خوراکی برای به تعادل رساندن قند خون مصرف شود. ازاین‌رو برای موارد کاهش قند خون با میزان کم، معمولا از انواع قرص‌های کنترل دیابت از جمله قرص گلوریپا ۱۰ استفاده می‌شود. بااینحال برای اطلاع از اینکه قرص گلوریپا ۱۰ برای چیست و اینکه آیا برای شما مناسب است یا خیر، حتما با پزشک درمانگر خود مشورت کنید.
برای پایین آوردن قند خون از تزریق عضلانی انسولین استفاده کنید
تزریق مستقیم انسولین به ماهیچه منجر به جذب سریع‌تر این ماده و تنظیم قند خون می‌شود. بااینحال ممکن است منجر به هیپوگلیسمی شود؛ تزریق مستقیم انسولین فقط برای موارد کاهش شدید قند خون و زیر نظر مستقیم پزشک انجام می‌شود.
۳. اجرای فعالیت‌های شدید ورزشی؛ یک روش پایین آوردن قند خون
انجام فعالیت بدنی سریع‌ترین راه برای کاهش قند خون بدون دارو است. ورزش مقاومت به انسولین را کاهش داده و به بدن شما کمک می‌کند تا گلوکز را به انرژی تبدیل کند. این نوع فعالیت‌ها باعث کاهش قند خون به مدت 24 ساعت یا بیشتر بعد از ورزش می‌شود.
واکنش همه افراد به ورزش یکسان نیست؛ بنابراین هیچ فرمول کاملی برای میزان ورزش برای کاهش BGL وجود ندارد و به‌طورکلی ضربان قلب باید افزایش پیدا کند. البته اجرای ورزش برای کاهش قند خون نیز نیازمند در نظر داشتن الزاماتی است. اگر قند خون فرد بالاتر از 240 میلی‌گرم در دسی‌لیتر است، ابتدا باید سطح کتون بررسی شود. ورزش سطح کتون را افزایش داده و منجر به تشدید فرایند افزایش قند خون می‌شود.
۴. برای تنظیم قند خون، آب بنوشید
هنگامی که فرد مبتلا به دیابت در دوره کاهش قند خون شدید یا همان دوره هیپرگلیسمی قرار دارد، نوشیدن آب و سایر مایعات شیرین نشده به دفع قندهای اضافی خون کمک می‌کند. به‌این‌ترتیب قند اضافی از طریق ادرار از بدن خارج می‌شود.
به‌طورکلی هیدراته ماندن بدن به جلوگیری از اپیزودهای هیپرگلیسمی کمک می‌کند. اگر به‌طور‌مکرر ورزش می کنید یا تمایل به تعریق زیاد دارید، ممکن است به مقدار بیشتری نیاز داشته باشید. برای اطلاع از میزان نوشیدن آب در طول روز (با‌توجه‌به میزان فعالیت بدنی و مصرف داروهایی که منجر به حبس شدن دارو می‌شوند) از پزشک در مورد نیاز روزانه برای مصرف مایعات و آب سوال بپرسید.
مراجعه به پزشک و مصرف داروهای قند خون؛ بهترین راهکار برای جلوگیری از هیپرگلیسمی
افزایش قند خون به بیش از ۲۴۰ میلی‌گرم گلوکز در دسی‌لیتر، افزایش خطرناک قند خون یا همان هیپرگلیسمی است. افزایش شدید قند خون به‌ویژه در بیماران دیابتی بسیار خطرناک است و باید فورا تحت کنترل قرار بگیرد. تزریق انسولین سریع‌الاثر، مصرف دوز فراموش شده داروهای خوراکی کنترل‌کننده قند خون، ورزش و نوشیدن آب، قند خون را به‌سرعت کاهش می‌دهند.
برای جلوگیری از ابتلا به سندروم افزایش قند خون به صورت مکرر، حتما به پزشک مراجعه کنید. این عارضه بیشتر در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ و ۲ ایجاد می‌شود؛ بااینحال ممکن است در سایر افراد نیز به دنبال بیماری‌های زمینه‌ای یا مصرف داروهای خاص ایجاد شود. با مراجعه به پزشک، علت دقیق این بیماری تشخیص داده می‌شود و راهکارهای مناسب برای کنترل قند خون نیز توسط پزشک تجویز خواهد شد.
