با خواندن خواص این سبزی همه کاره، به پای ثابت رژیم غذایی تان تبدیل می شود!

بهار شایان17 مهر 1403آخرین به روز رسانی: 24 آبان 1403

0 خواندن این مطلب 6 دقیقه زمان میبرد

خواص مرزه: گیاه مرزه از گیاهانی است که متعلق به خانواده نعناع است و گیاهی یک ساله با گل‌های کوچک و برگ‌های‌ صاف هستند و نباید با ترخون اشتباه گرفته شوند. برگ‌های ترخون بزرگتر تز برگ‌های مرزه هستند. گیاه مرزه یک گیاه تند و فلفلی است که ارزش غذایی بالایی داشته و به همین دلیل فواید و خواص فراوانی برای سلامتی دارد و از گذشته دور به عنوان یک داروی گیاهی طبیعی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در ادامه این مطلب بخش سلامت مجله خبری چشمک در مجموعه خواص گیاهان دارویی با خواص مرزه آشنا خواهید شد.

مطلب مرتبط: ۹ نکته مهم در مورد تغذیه بعد از عمل بینی

گیاه مرزه

گیاه خوشبو و خوش طعم مرزه یکی از گیاهان محبوبی است که به طور گسترده در غذاهای اروپایی و آمریکای شرقی به کار گرفته می‌شود. از لحاظ گیاه شناسی، این گیاه سالانه، متعلق به خانواده‌ی نعناع بوده و از لحاظ علمی نیز به عنوان Satureja hortensis شناخته شده است.

خاستگاه مرزه کجاست؟

به گزارش چطور، هزاران سال است که مردم دنیا برای بهبود طعم غذاهای خود از این گیاه استفاده می‌کنند. رومیان و یونانیان باستان ۲۰۰۰ سال قبل این گیاه را پرورش می‌دادند و از آن هنگام پخت غذاهایشان استفاده می‌کردند. مرزه در اروپا بسیار محبوب بود و اروپایی‌ها از آن به‌دلیل اینکه بسیار شبیه فلفل بود،‌ استفاده می‌کردند.

مرزه غیر از اینکه چاشنی بوده، کاربردهای مهم دیگری هم داشته است. در روم باستان از این گیاه به‌عنوان داروی تقویت‌کننده قوای جنسی استفاده می‌‌کردند. بعدها در جنگ جهانی دوم که فلفل کمیاب شد، آلمانی‌ها موقع پخت‌وپز از مرزه به‌جای فلفل استفاده ‌کردند.

انواع مرزه

تقریبا ۳۰ نوع مرزه وجود دارد که فقط ۲ نوع اصلی آن (مرزه تابستانی و زمستانی) را برای پخت‌وپز استفاده می‌کنیم. این ۲ نوع مرزه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارند که در ادامه آنها را توضیح داده‌ایم.

خواص مرزه

مرزه تابستانی

محبوب‌‌ترین و پرمصرف‌ترین نوع مرزه، مرزه تابستانی با نام علمی «Satureja hortensis» است. مرزه‌های تابستانی متنوعی با برگ‌های سبز و برنزی وجود دارند که گل‌های لوله‌ای یاسی‌شکل آنها از ماه ژوئیه (تیرماه) تا سپتامبر (شهریور) شکوفه می‌زنند.

مرزه تابستانی در انواع غذاها کاربرد دارد و حتی از آن برای تهیه ادویه فرانسوی پروانسی (که ترکیبی از چندین نوع سبزی خشک است) هم استفاده می‌شود. این گیاه در بیشتر غذاهای سنتی بلغاری، رومانیایی و مناطقی از اقیانوس اطلس کانادا به‌ کار می‌رود. چون مرزه تابستانی طعم و بوی شیرین‌تری دارد،‌ محبوب‌تر است. در واقع مرزه تابستانی و زمستانی طعم مشابهی دارند، اما نوع تابستانی آن شیرین‌تر است و رنگ روشن‌ و طعم و بوی تندتری دارد و در یک کلام گرم و فلفلی‌تر است. به همین دلیل این نوع مرزه بیشتر از نوع زمستانی آن کشت می‌شود و تقریبا در تمام سال در فروشگاه‌ها موجود است.

بیشتر بخوانید: مهمترین دلایل از بین رفتن یا کاهش میل جنسی+ روش های درمان طبیعی

مرزه زمستانی

مرزه زمستانی با نام علمی «Satureja montana»، گیاهی چندساله است. نام دیگر مرزه زمستانی مرزه کوهی است و طول عمری بیش از ۲ سال دارد. برگ‌های مرزه زمستانی در مقایسه با نوع تابستانی آن تیره‌تر است و گل‌هایی به رنگ‌ اسطوخودوسی روشن، صورتی و حتی سفید دارد. در مقایسه با نوع تابستانی، مرزه زمستانی طعمی قوی و تلخ‌تر دارد. بوی این نوع مرزه یادآور رایحه‌های زمستانی همچون مریم‌گلی و کاج است.

مرزه زمستانی در دل کوه‌ها و کنار تپه‌ها و دامنه‌های کوه‌های مدیترانه‌ای رشد می‌کند و دقیقا به این علت است که این نوع مرزه نام مرزه کوهی را به خود گرفته است. کاشت مرزه در مناطق معتدل بسیار آسان است و این گیاه فقط بومی مناطق مدیترانه‌ای نیست، بلکه در جنوب اروپا و آفریقا هم یافت می‌شود.

ارزش غذایی مرزه

مرزه خشک حاوی سطح بسیار خوبی از ویتامین‌ها و مواد معدنی است. تنها ۱۰۰ گرم از مرزه خشک می‌تواند ارزش تغذیه‌ای زیر را به همراه داشته باشد:

۱۲۰ درصد فیبر
۲۵ درصد نیاسین
۱۳۰ درصد ویتامین B6
۸۳ درصد ویتامین C
۱۷۷ درصد ویتامین A
۴۷۴ درصد آهن
۲۱۰ درصد کلسیم
۹۴ درصد منیزیم
۲۶ درصد منگنز

خواص مرزه

مهترین خواص مرزه عبارتند از:

مرزه به پوست کمک می کند

مرزه یک قابض است، به معنی آنکه بافت های بدن را منقبض می کند. قابض ها در مراقبت از پوست رایج هستند، زیرا می توانند به سفت شدن منافذ و پوست کمک کنند. این ویژگی ها در درمان آکنه و سایر مشکلات پوستی مفید هستند، زیرا به بهبود زخم ها، مبارزه با باکتری ها و متعادل سازی pH پوست کمک می کند. اگر بارها استفاده شوند، می توانند پوست را خشک کنند، اما اضافه کردن مرزه به حمام یا بخور صورت باعث می شود افراد به آرامی و با اطمینان از این مزایا، موضعی استفاده کنند.

خواص مرزه

خواص مرزه برای تسکین نیش و گزیدگی

خصوصیات قابض مرزه که آن را برای مراقبت از پوست عالی می کند، همچنین می تواند نیش حشرات را تسکین دهد. طبیعت سرد آنها رطوبت را از محل خارج کرده، التهاب را کاهش داده و سوزش ناشی از نیش را کاهش می دهند. خاصیت ضد باکتریایی این گیاه همچنین می تواند باعث بهبودی شود. اگر مستعد ابتلا به نیش پشه هستید، سعی کنید گیاهان مرزه را پرورش دهید. هنگامی که گزیده شدید، یک برگ انتخاب کنید و آن را بر روی محل نیش زده شده مالش دهید تا از سوزش خلاص شوید.

اجتمالا بپسندید:پاکسازی کبد با نوشیدنی های گیاهی+نکات مهم برای تهیه دمنوش ها و نحوه مصرف

مفید برای دستگاه گوارش

خوردن این گیاه برای تقویت دستگاه گوارش عالی است. این گیاه جلوی سوء‌هاضمه و تشکیل گاز در معده‌ را می‌گیرد. همچنین برای دفع گاز معده بسیار مفید است.

فیبر یک ماده اساسی در دستورالعمل برای سلامتی هضم است و مرزه منبع خوبی از فیبر است. مرزه همچنین ضد اسپاسم است که اسپاسم های مرتبط با تحریک دستگاه گوارش را کاهش می دهد. این گیاه به سهولت نفخ و سوء هاضمه کمک می کند. پری بیوتیک ها به رشد باکتری های خوب در روده کمک می کنند، که به هضم غذا و همچنین تقویت ایمنی کمک می کند. پری بیوتیک همچنین ممکن است به کاهش کلسترول و تقویت سلامت قلب کمک کند. مرزه، پر از پری بیوتیک است و آن را به عنوان یک گیاه عالی برای سلامتی گوارش تبدیل می کند.

همچنین مرزه در مهار علائم مشکلات گوارشی نقش مهمی بازی می‌کند، علائمی مانند اسهال، التهاب معده‌ای‌روده‌ای (گاستروانتریت) و کولیک.

احتمالا بپسندید: فواید ریش گذاشتن مردان برای سلامت آنها!

ضدعفونی‌کنندگی طبیعی

مرزه ترکیبی به‌نام «تیمول» با خاصیت ضدعفونی‌کنندگی و ضدقارچی دارد. این ویژگی‌ها برای درمان نیش زنبور و دیگر حشرات مفیدند.

مرزه دارای بسیاری از فنل های اساسی از جمله تیمول و کارواکرول است. تیمول ضد عفونی کننده و ضد قارچ است در حالی که کارواکرول ضد باکتری است و به متوقف کردن رشد بسیاری از انواع باکتری ها از جمله اشرشیا کلای کمک می کند. مرزه می تواند به سهولت و بهبودی گلودرد و عفونت های برونش کمک کند. این گیاه همچنین دارای خصوصیات محرکی است که می تواند به پاک شدن بیشتر مخاط از این عفونت ها کمک کند.

تسکین علائم سرماخوردگی و سرفه

چون مرزه خواص ضدباکتریایی دارد، بسیاری از افراد از مرزه برای درمان علائم سرماخوردگی مانند سرفه و گلودرد استفاده می‌کنند. در ضمن مرزه ویتامین ث دارد و به بدن کمک می‌کند از خود در برابر ویروس‌ها و رادیکال‌های آزاد محافظت کند.

تسکین درد مفاصل ناشی از التهاب

پمادهای حاوی اسانس مرزه از دردهای شدید ناشی از التهاب مفصل می‌کاهند.

تقویت‌ قوای جنسی

بسیاری از افراد مانند رومی‌های باستان هنوز از این گیاه برای تقویت قوای جنسی استفاده می‌کنند.

پیشگیری از بیماری‌ها و بهبود کلی سلامت

مرزه حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی است که جلوی ابتلا به بیماری‌های مختلف را می‌گیرند. مثلا این گیاه از افزایش کلسترول بد پیشگیری می‌کند و کلسترول خوب بدن را افزایش می‌دهد. این ویژگی جلوی ابتلا به بیماری‌های قلبی را می‌گیرد و در کل سلامت قلب را بهبود می‌بخشد.

مفید برای کاهش وزن

مرزه گیاهی سرشار از مواد معدنی، پروتئین و ویتامین های غنی و کم کالری است که بسیار مناسب برای کاهش وزن می باشد. افرادی که از رژیم غذایی کم کالری همراه با مکمل گیاهی حاوی مرزه استفاده می کنند، در کاهش وزن خود موفق تر هستند.

گیاه مرزه

مرزه منبع غنی آنتی اکسیدان

بیشتر افراد فواید سلامتی آنتی اکسیدان ها را می شناسند. آنها سلول های شما را از آسیب روزانه مانند قرار گرفتن در معرض استرس، آلودگی، سیگار کشیدن، تشعشعات و برخی مواد شیمیایی و همچنین رادیکال های آزاد که منجر به پیری می شوند محافظت می کنند. آنها به سلامت قلب شما کمک می کنند و خطر ابتلا به عفونت ها و برخی سرطان ها را کاهش می دهند. مرزه سرشار از آنتی اکسیدان ها زیاد است.

سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی

برگ ها و شاخه های گیاهان مرزه منبع غنی از پتاسیم، آهن، کلسیم، منیزیم، منگنز، روی و سلنیوم است. همه اینها برای سلامتی ضروری است و می تواند بسیاری از عملکردهای بدن از جمله فشار خون، ایجاد خون، سلامت استخوان، سلامت ایمنی و عملکرد تیروئید را بهبود بخشد. مرزه همچنین یک منبع ویتامین گروه پیچیده B، ویتامین A، ویتامین C، نیاسین، تیامین و پیریدوکسین است. این مواد مغذی به تقویت سیستم ایمنی بدن، سالم نگه داشتن چشم ها و افزایش انرژی به شما کمک می کنند.