چهره واقعی ملکه های هخامنشی و عملکرد آن ها در امپراتوری هخامنشی!
چهره واقعی ملکه های هخامنشی: هخامنشیان یکی از سلسلههای باستانی ایران پیش از اسلام و از دودمان پارسها بودند. این سلسله تبار خود را به هخامنش میرسانند و سلسله خود را به اسم او، نامگذاری کردند.
اگرچه هخامنشیان پیش از کوروش بزرگ نیز، در انشان و پارس با پادشاهان دیگری اداره میشدند؛ اما بهدلیل شکست مادها توسط کوروش و فتح لیدی و بابل توسط او و تبدیل پادشاهی هخامنشی به یک امپراتوری بزرگ، کوروش بزرگ را موسس سلسله هخامنشی میدانند.
سلسله هخامنشیان
باید اشاره کرد که هخامنشیان نام سرسلسله دودمان خود، هخامنش، را روی سلسله خود گذاشتند. سلسله هخامنشی از سال ۵۵۰ پیش از میلاد با روی کار آمدن کوروش بزرگ تبدیل به یک شاهنشاهی شد و در سال ۳۳۰ قبل از میلاد توسط اسکندر مقدونی از پای درآمد.
سلسله هخامنشی در مدتی کوتاه توانست بخشهایی از یونان و بابل را زیر سلطه خود درآورد و جغرافیای سیاسی خود را توسعه دهد. همزمان با حکومت سلسله هخامنشی، هیچ امپراتوری دیگری در هیچ جای جهان نبود؛ از اینرو شاهنشاهی هخامنشی اولین امپراتوری تاریخ جهان نام گرفته است.
پارسها که هسته اصلی دولت هخامنشی را تشکیل میدادند از آریاییهای مهاجر به ایران بودند. نام این قوم در کتیبههای آشور ذکر شده است. آنها بعد از مهاجرت، ابتدا اطراف دریاچه ارومیه ساکن شدند؛ اما بهدلیل تهدیدهایی که از جانب دولت آشور متوجه آنها شد، با ضعیف شدن دولت عیلام، به جنوب غرب ایران رفتند.
نام کشور پارسوا برای اولین بار در کتیبههای آشور به چشم میخورد. راولینسن بر این عقیده است که کشور پارسها در این کتیبه آشوری همان اطراف دریاچه ارومیه است که قوم پارس ابتدا در آن ساکن شدند. از کتیبههای آشوری چنین استنباط میشود که پارسها زمانی که در اطراف دریاچه ارومیه بودند، تحت سلطه آشور قرار داشتند و در زمان فرورتیش پادشاه ماد، زیر سلطه ماد درآمدند و در زمان ضعف دولت ماد، در قلمرو سابق عیلام استقلال یافتند.
پارسها از اختلاف ماد و آشور و ضعف آنها استفاده کردند و انشان را تصرف کردند. تصرف انشان در زمان چیش پیش روی داد؛ چون کورورش در کتیبههای خود از چیش پیش دوم به نام شاه انشان یاد کرده است.
چهره ملکه های هخامنشی
ملکههای ایران باستان دارای استقلال اجتماعی و اقتصادی بودند؛ استقلالی که آنها را به سیاستمدارانی قدرتمند تبدیل کرده بود. آنها از قدرتشان برای فتح سرزمینهای جدید استفاده نمیکردند، بلکه کنترل ثروت و منابع امپراتوری در دست آنها بود. ملکههای هخامنشی به عنوان مادران شاهزادگان آینده برای سلسله هخامنشی، تأثیر قابلتوجهی بر جانشینی سلطنتی و ثروت سیاسی امپراتوری داشتند.چهره واقعی ملکه های هخامنشی همواره مورد توجه کاربران بوده است.
در ادامه این مطلب از سری مطالب فرهنگ و هنر مجله خبری چشمک با مطلب چهره ملکه های هخامنشی به روایت هوش مصنوعی همراه باشید.
ملکه ماندانا
ماندانا دختر پادشاه ماد، آستیاگ بود. برطبق گفته هرودوت زمانی که آستیاگ در خواب، پسر ماندانا را دید که پادشاهی وی را به خطر انداخته، دخترش ماندانا را به ازدواج کمبوجیه که از خاندانهای قدیمی و فرمانروا در منطقه پارس بود درآورد. بنا گفته هرودوت، کمبوجیه فردی آرام و سربهزیر بود.
ماندانا از کمبوجیه پسری به دنیا آورد و این پسر را کوروش نام نهادند. علیرغم اقدام آستیاگ برای تحقق نیافتن خوابش، کوروش در آینده توانست پدربزرگش آستیاگ را شکست داده و پادشاه پارس و ماد شود.
نام او ریشه در زبان فارسی باستان دارد و به معنای «خوشایند» و «خرسند» است. همچنین میتوان نام او را با نام منیژه از شخصیتهای اساطیری شاهنامه در پیوستگی دانست.
ملکه پروشات
پروشات، پریشاد یا پریزاد (پارسی باستان: Parušyātiš؛ سده ۵ پیش از میلاد) یکی از ملکه های قدرتمند و پرآوازهٔ دوران هخامنشیان، همسر داریوش دوم و مادر اردشیر دوم هخامنشی بود. او در زمان پادشاهی همسر و پسرش نفوذ بسیاری در دربار داشت. پروشات به سیاستپردازی، کاردانی، سختدلی و خشونت با دشمنانش معروف است.
او در طول دوره فرمانروایی شوهرش داریوش دوم و پسرش اردشیر دوم تا زمان مرگش برای چهل سال نفوذ به شدت زیاد و بزرگی داشت و نقش مشاور سیاسی را برای هر دو شاهنشاه بر عهده داشت. طبق گفتههای تمام تاریخنگاران، نقش نیرومند پروشات یکی از علل اصلی نابودی شاهنشاهی هخامنشی بودهاست.
ملکه آتوسا
آتوسا یا هُتوسا (حدود ۵۵۰ پم – ۴۸۵ پ. م) دختر کوروش بزرگ و کاساندان، همسر پادشاه هخامنشی داریوش بزرگ و مادر خشایارشا بود. آتوسا تاثیرگذارترین همسر داریوش بزرگ بوده و خصلتهایی نظیر قدرتطلبی، درایت و اقتدار داشته است.
پسر ارشد آتوسا، خشایارشا، پسر ارشد داریوش بزرگ نبود ولی بهدلیل زیرکی و نسب پدری خود به کوروش بزرگ، توانست که پسرش را جانشین همسرش کند. روایت هرودوت در مورد او، بازتابی از روایتهای پارسیها در مورد قدرت او است. گرچه در منابع تاریخی سخنی از مذهب آتوسا نیامده، لیکن نام او نمودی از نام زرتشتی هتوئسه است که نشان میدهد، پیرو آیین زرتشت بوده است.
هرودوت، با روایت داستانی، اولین جنگ بین ایرانیان و یونانیان را به آتوسا و پزشک محرم او، دموکدس، مربوط میسازد.
ملکه آمستریس
آمستریس شاهدخت و ملکه هخامنشی دختر اردشیر دوم و استاتیرا بود که همچنین همسر پدرش بود. اردشیر دوم او را برای تیروز ساتراپ قسمت غربی ارمنستان نامزد کرده بود، اما بعد از ازدواج با آتوسا با آمستریس نیز ازدواج کرد.
آمستریس در سالهای پایانی حکومت پدرش با برادرش داریوش برای کشتن اردشیر دوم متحد شد ولی پس از شکست شورش و اعدام داریوش با برادر دیگر خود به نام اوخوس متحد شد. دلیل نفرت آمستریس از پدرش علاقه شدید شاهدخت به ساتراپ ارمنستان بود که پدرش نه تنها اجازه ازدواج آنها را نداد بلکه با آمستریس نیز ازدواج کرد.