اختلال کمبود توجه و بیش فعالی در کودکان و بزرگسالان + تشخیص و درمان

اختلال کمبود توجه و بیش فعالی: اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD) در دسته اختلالات عصبی رشدی (بیماری های شروع رشد) قرار می گیرد و با بی توجهی، بی نظمی، بیش فعالی و تکانشگری مشخص می شود. اختلال کمبود توجه بسیار شایع است و در کودکان بیشتر از بزرگسالان دیده می شود. این اختلال که در دوران کودکی شروع می شود، اغلب تا بزرگسالی ادامه می یابد و باعث ایجاد مشکلات در زمینه های اجتماعی، مدرسه و کار می شود.

در واقع هنگامی که اختلال کمبود توجه و بیش فعالی که به ویژه در بین کودکان شایع است، درمان نشود، به طرق مختلف بر زندگی آن ها تأثیر منفی می گذارد. در این مطلب علائم و درمان اختلال کمبود توجه و بیش فعالی در کودکان و بزرگسالان بررسی شده است.

بیشتر بخوانید: چگونه کودکان را به درس خواندن علاقه مند کنیم؟ + ۲۰ ترفند موثر

علائم کمبود توجه

علائم کمبود توجه در موقعیت‌های مختلفی رخ می‌دهد، چه در خانه، چه در مدرسه یا در محل کار. این اختلال می تواند از دوران نوزادی شروع شود. اغلب در سال های دبستان که بی توجهی ناتوان کننده تر است، تشخیص داده می شود. علائم شایع اختلال کمبود توجه شامل موارد زیر می شود.

۱.سهل انگاری و بی دقتی

اختلال کمبود توجه و بیش فعالی، فرد دچار انحراف شدید در کار، عدم پشتکار، مشکل در دقت و بی نظمی می شود. آنها همچنین فاقد توانایی برنامه ریزی هستند. این عدم تداوم توجه یادگیری را به خطر می اندازد و منجر به مشکلات شناختی مانند ناتوانی در حل مشکلات و ایجاد روابط سالم با بزرگسالان و همسالان می شود.

۲.بیش فعالی

کودک رفتار بیش فعال و عدم خودتنظیمی از خود نشان می دهد. این کمبودها باعث رفتار نامتناسب و نامناسب، گفتار بیش از حد، مشکل در مهار واکنش ها و مشکل در رعایت قوانین و تغییرات می شود. در بزرگسالان، بیش فعالی خود را به صورت بی قراری مفرط یا اثر خسته کننده فعالیت فرد بر دیگران نشان می دهد.

۳.تکانشگری

اختلال کمبود توجه و بیش فعالی، معمولا با اقدامات پرخطر، به شدت عجولانه و ناگهانی بروز می کند. تکانشگری می تواند بیانگر تمایل به پاداش های فوری باشد و همچنین می تواند با رفتارهای مزاحم مانند قطع حرف دیگران یا تصمیم گیری های مهم بدون در نظر گرفتن عواقب احتمالی ظاهر شود.

بیشتر بخوانید: علائم افسردگی در کودکان: والدین این ۱۵ علائم را جدی بگیرید!

علائم ADHD در بزرگسالی

برخی از علائم معمول اختلال دوران کودکی در اواخر زندگی بروز می کند. شایع ترین علائم در بزرگسالان و نوجوانان شامل موارد زیر می شود.

۱.بی توجهی مزمن که خود را به اشکال مختلف نشان می دهد.

۲.حواس پرتی، عدم توانایی توجه و حفظ توجه برای مدت طولانی و تکمیل وظایف محوله.

۳.تمایل به اجتناب از کارهایی که نیاز به تلاش ذهنی طولانی مدت دارند، ناتوانی در تمرکز بر موضوع اصلی و فراموشی.

۴.تکانشگری رفتاری و کلامی، مشکل در نشستن، انجام کارها بدون فکر کردن به عواقب آن، پرحرف بودن.

۵.بی نظمی، آشوب و عدم  توانایی در برنامه ریزی.

۶.مهارت های اجتماعی و ذهنی ضعیف.

۷.بی حوصلگی و مشکل در رضایت از انجام کار یا سایر جنبه های زندگی روزمره.

۸..ناتوانی عاطفی

۹.عملکرد ضعیف مدرسه

علل کمبود توجه

تحقیقات نشان می دهد که عوامل ژنتیکی نقش مهمی در ایجاد ADHD دارند. انتقال ژنتیکی بر سطوح فعالیت حرکتی تأثیر می گذارد و بنابراین فرض می شود که این اختلال یک پایه ارثی دارد. نشان داده شده است که در صورت وجود علائم شدیدتر، وزن عوامل ژنتیکی در ایجاد اختلال بیشتر است. کودکان مبتلا به ADHD به ویژه نقص رشدی را نشان می دهند که بر مدارهای مغز مربوط به خودکنترلی تأثیر می گذارد.

اختلال کمبود توجه و بیش فعالی، برخی از مطالعات تفاوت های مهمی را بین افراد مبتلا به ADHD و افرادی که این گونه نیستند برجسته کرده اند. افراد مبتلا به ADHD مناطق کوچک تری در مغز دارند که بر احساسات و انگیزه ها حاکم است. علاوه بر این، مشاهده شده است که کودکان پیش دبستانی مبتلا به ADHD کاهش قابل توجهی حجم مغز را در بسیاری از نواحی قشر مغز، از جمله لوب های پیشانی، گیجگاهی و جداری که معمولاً در کنترل شناختی و رفتاری درگیر هستند، نشان می دهند.

بیشتر بخوانید: عباراتی که هرگز نباید به کودکان بگویید + ۶ عبارت ممنوع

تشخیص و درمان

درمان ADHD یک درمان چند رشته ای است که می تواند مداخلات دارویی، روانی-آموزشی و روان درمانی را ترکیب کند. داروهای موثری برای نوجوانان، کودکان و بزرگسالان مبتلا به ADHD وجود دارد. همچنین مداخلات روانی-آموزشی و روان درمانی با دارودرمانی ترکیب می شود. درمان روانشناختی بیمار مبتلا به ADHD شامل تمام نواحی کمبود درگیر در این اختلال است.

روش هایی که به طور سیستماتیک کودک را در برنامه ریزی رفتار خود در عرصه های مختلف زندگی راهنمایی می کند و توانایی حل مسئله را در او افزایش می دهد، نشان داده و آموزش داده می شود. تأکید زیادی بر کسب توانایی برای نظارت بر اعمال فرد، توسعه ظرفیت خود تنظیمی تکانشگری و بی دقتی است. کودک همچنین می آموزد که از اشتباهات خود اطلاعات مهمی را استخراج کند تا خود را اصلاح کند، اما نتایج مثبتی نیز به همراه داشته باشد.

اختلال کمبود توجه و بیش فعالی، این مداخله همچنین با هدف افزایش مهارت‌های اجتماعی، توسعه تعاملات مؤثرتر و توانایی درک وضعیت عاطفی دیگران برای پاسخگویی و ارتباط کاربردی‌تر است.

بیشتر بخوانید: ۱۱ نشانه دیابت نوع یک در کودکان که نباید آنها را نادیده بگیرید