سرنوشت مختار و خانواده اش پس از قیام، همسران و خواهرش پس از قیام چه سرنوشتی داشتند؟
نام مختار برای مردم ایران نامی بسیار آشنا است. بعد از واقعه عاشورا افراد و گروه‌های مختلفی یا بواسطه اطلاع یافتن از واقعیت حادثه‌ای که در کربلا روی داده و یا به علت ندامت و پشیمانی از آنجه نسبت به حسین بن علی (ع) و یارانش روا داشته شده بود، علم خونخواهی و انتقام برافراشتند. یکی از مهم‌ترین قیام‌هایی که بس از عاشورای سال ۶۱ رخ داد، قیام «مختارثقفی» است.
گذشته از نتیجه این قیام و جایگاه اقدامات مختار دز نظر ائمه معصومین (ع) آنچه اهمیت ویژه‌ای دارد؛ نقش و اثرگذاری همسر محتار در پیشبرد این رویداد تاریخی است. در ادامه این مطلب بخش فرهنگ و هنر در مجموعه فیلم و سریال و تاریخ و تمدن مجله خبری چشمک سرنوشت مختار و خانواده اش پس از قیام مورد بررسی قرار گرفته است.
شاید بپسندید: استایل شیک و همه پسند نیلوفر شهیدی غوغا به پا کرد
پدر مختار که بود؟
ابوعبید ثقفی پدر مختار: ابوعبید فرزند مسعود بن عمرو بن عمیر بن عوف است. او با دومه دختر وهب ازدواج کرد و دو پسر به نام‌های جبر و مختار و دو دختر به نام‌های صفیه و جاریه داشته است که جبر در همان جنگ جسر به همراه پدرش کشته می‌شود و مختار پسر معروف او زنده می‌ماند و دخترش صفیه با عبدالله بن عمرخطاب ازدواج می‌کند و دختر کوچکش «جاریه» همسر عمرسعد می‌شود.
ابوعبیده در زمان پیامبر (ص) روی به اسلام آورد و در ردیف اصحاب سرشناس پیامبر (ص) قرار گرفت. شهرت او علاوه بر شرکت در جنگ نمارق، بیشتر به دلیل فرماندهی در یوم الجسر (جنگ پل) است. خلیفه دوم پس از عزل خالد بن ولید در سال سیزده هجری، حکومت عراق را به ابوعبیده سپرد.
در نبردی که بین سپاه اسلام به فرماندهی او و سپاه ایرانیان به فرماندهی جابان، در منطقه‌ای بین حیره و قادسیّه رخ داد، ابوعبیده پیروز شده و جابان را اسیر کرد، اما سرانجام در جنگ با مردانشاه بن بهمن (یکی از فرماندهان سپاه یزدگرد) در نبردی که به «یوم الجسر» معروف شده بود، کشته شد.
او یکی از فیل‌های سپاه ایرانیان را زخمی کرد و آن فیل او را زیر سُم‌های خود له کرد. بعد از کشته شدن ابوعبید و از بین رفتن پل ارتباطی، سپاه ایرانیان پیروز جنگ شد.
شاید بپسندید:
سرنوشت مختار و خانواده اش پس از قیام
مختار ثقفی: مختار بن ابوعبید ثقفی در سال یکم هجری قمری در طائف به دنیا آمد وی فرزند ابوعبید ثقفی و دومه بنت عمرو بن وهب است. مختار چهار همسر برای خود برگزید.
مختار ثقفی چهار همسر داشت: ناریه دختر سمرة بن جندب، عمره دختر نعمان بن بشیر (اولین زنی که در اسلام گردن او زده شد)، ام‌زید الصغری دختر سعید بن زید بن عمرو و ام‌ولید دختر عمیر بن رباح. فرزندان او ثابت، محمد، اسحاق، ام‌ولید، ام‌سلمه (با عبدالله بن عبدالله بن عمر بن خطاب ازدواج کرد) و ابوالحکم، جبر، امیة، بلال و عمر دیگر فرزندان او بودند. مختار در جنگ‌آوری بی‌نظیر و بسیار زیرک بود تا جایی که امام علی (ع) لقب کیس را به او داد.
بعد از حادثه کربلا مختار به خونخواهی خون امام حسین (ع) قیام کرد و تمام قاتلین امام حسین (ع) را به وحشتناک‌ترین وجه ممکن کشت. مختار پس از ۱۸ ماه حکومت، در ۱۴ رمضان سال۶۷ هجری قمری، در ۶۷سالگی به دست مصعب بن زبیر کشته شد و به دستور مصعب، دست مختار را بریدند و به دیوار مسجد کوفه کوبیدند. هنگامی که حجاج بن یوسف ثقفی بر کوفه مسلط شد، دستور داد آن را دفن کردند. مزار مختار در کنار مسجد کوفه است.
جاریه همسر عمر سعد و خواهر مختار
جاریه بیت ابوعبید ثقفی: جاریه خواهر ناتنی مختار و دختر کوچک ابوعبید ثقفی است. درباره نام مادر او سند باپشتوانه‌ای نیست و تنها مطلب موجود این است که هنگامی که او کودک بود پدرش در جنگ جسر کشته و حضانت او به برادرش مختار سپرده می‌شود و طبق روایات همسر اول مختار ناریه یا همان ام ثابت او را بزرگ می‌کند.
وقتی سن جاریه به ازدواج میرسد مختار تمایل دارد او با کیان که یک ایرانی تبار بود و دوست کودکی مختار بود، ازدواج کند که جاریه بخاطر بحث عرب و عجم نمی‌پذیرد و برای لج‌بازی با برادرش با عمربن سعد که از رقیبان مختار بود ازدواج کرد.
او معتقد بود که عمربن‌سعد با کمک معاویه و یزید به مقام بالایی برسد و حتی برای به‌دست آوردن حکومت ملک ری او را تشویق کرد. بعد از فاجعه کربلا در ابتدا به مقابله با قیام مختار پرداخت، اما وقتی متوجه وعده‌های دروغین آل‌امیه شد به سمت برادرش مختار رفت و از او طلب بخشش کرد.
پسر بزرگ جاریه در کربلا به همراه پدرش نقش فراوانی داشت و هنگامی که سر بریده پدرش را در مجلس محکمه آوردند او خواست به مختار حمله کند و تقاص پدرش را بگیرد، اما جاریه زودتر به او حمله کرد و او را کشت. بعد از این واقعه خبری از زندگی جاریه موجود نیست، اما براساس برخی روایات او به جنون مبتلا شد و مدتی بعد در کوفه از دنیا رفت.
سرنوشت زنان مختار پس از قیام
«عمره بنت نعمان» همسر دوم مختار است که در منایع تاریخی از ایشان به عنوان بانویی عفیف، زیبا، با ایمان، درستکار، ادیب و شاعر یاد شده است. پدرش «نعمان بن بشیر انصاری» همان کسی بود که پیراهن عثمان را به شام برد و در جنک صفین در کنار معاویه و بر علیه امام علی (ع) شمشیر زد و از جانب یزید والی شهر کوفه شد.
از جمله اثرگذاری مثبت عمره؛ زمانی بود که مسلم بن غقیل به عنوان سفیر امام حسین (ع) وارد کوفه شد و بعد از پیمان شکنی مردم کوفه به خانه مختار پناه برد. بنا به نقل کتب تاریخی یکی از دلایل عدم یورش والی کوفه و سپاهیانش به حناب مسلم، حضور عمره در خانه مختار بود.
عمره بر خلاف اعتقادات پدرش، علوی و از مریدان امیرمومنان (ع) بود و بعد از حادثه عاشورا و در جریان قیام همسرش مختار، پیوسه پشتیبان و حامی او بود و همسرش را همراهی می‌کرد.
بعد از قتل مختار توسط زبیریان، «مصعب بن زبیر» حاکم جدید کوفه «ام ثابت» و «عمره» دو همسر مختار را دستگیر کرد و برای محاکمه نزد خود آورد و خطاب به آنان گفت: «دربارهی مختار چه میگویید؟
ام ثابت همسر مختار گفت: درباره او چه میتوانم بگویم؟! هر چه شما میگویید من هم همان را میگویم.
مصعب به او گفت: برو تو آزادی سپس رو به «عمره» همسر دوم مختار کرد و گفت: تو دربارهی مختار چه میگویی؟!
اما عمره بر خلاف همسر دیگر مختار در مجلس زبیریان کلامی در نکوهش مختار نگفت و بر ایمان و صالح بودن همسرش تاکید داشت و گفت: خدا او را رحمت کند که بندهای از بندگان صالح خدا بود.
مصعب که صراحت لهجه این زن را دید و سخنان او را شنید، عصبانی شد و گفت او را زندانی کنید. سپس نام‌های به برادرش «عبدالله بن زبیر» نوشت و به دروغ در نامه نوشت که همسر مختار معتقد است شوهرش پیغمبر بوده درباره او چه کنم؟ عبدالله بن زبیر در جواب نوشت: «او را اعدام کن.» به دستور مصعب «عمره» همسر مختار را از زندان بیرون آوردند و برای اعدام به خارج از شهر کوفه نزدیک «حیره» بردند.
عمره با شنیدن خبر دستور قتل خود کفت: «این مرگ شهادتی است که آرزوی من شده و مرگی است گذرا که در پی آن بهشتی است و همنشینی با پیامبر و اهل‌بیت(ع) است. من فرزند علی بن ابیطالب را تنها نمی‌گدارم.. خدایا تو شاهد باش که من پیرو پیامبرت، ذختر و اهل‌بیت و شیعیانش هستم.» و بدین ترتیب عمره به دست «مطر» از خاندان «بنیتیم الله» به شهادت رسید. عمره اولین زنی در اسلام است که گردن زده شد.
شهادت دلخراش او همگان را متاثر کرد. «عمر بن ابی ربیعه قریش» از شاعران بنام عرب در رثای شهادت مظلومانه این بانو شعری سروذ و چنین نوشته است: «از عحیب‌ترین اتفاقاتی که سراغ دارم کشته شدن زنی آزاده و سپیدروی است. او را که خداوند رحمتش کند بی هیچ گناهی به قتل رساندند،…
جنگیدن با دشمن و کشته شدن بر ما و بر زنان و پاکدامن واجب شده، از چنین پدری، جنین دختری با ایمان به دنیا آمد تا نمایانده شود که « یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ…» خداوند از مرده، زنده را بیرون می‌آورد…» سوره روم.
درباره سریال مختارنامه
مختارنامه یک مجموعه تلویزیونی ایرانی به کارگردانی داوود میرباقری است که داستان آن پیرامون زندگی مختار ثقفی و چگونگی قیام او که پس از حادثه عاشورا به خون‌خواهیِ حسین بن علی برمی‌خیزد پرداخته است. این مجموعه در ۴۰ قسمت ۶۰ دقیقه‌ای از ۹ مهر ۱۳۸۹تا ۷ مرداد ۱۳۹۰ از شبکه یک سیما پخش شد.
داستان این مجموعهٔ تلویزیونی از زخمی‌شدن حسن بن علی و رفتن وی به مدائن که حاکم آن سعد بن مسعود ثقفی، عموی مختار است شروع می‌شود. مختار از طرف عمویش فرا خوانده می‌شود تا از حسن بن علی محافظت کند.
بعد از مسموم و کشته شدن حسن مجتبی توسط همسرش جعده در ادامه، داستان به وقایع سال ۶۰ هجری و مرگ معاویه و حکومت یزید و جریان بیعت‌گرفتن از حسین بن علی رفته و در نهایت پنج سال بعد از حادثهٔ عاشورا، مختار به عنوان رهبر سومین قیام پس از عاشورا با متحدکردن شیعیان با شعار «یا لثارات الحسین» به خونخواهی حسین بن علی و کشته‌شدگان کربلا قیام می‌کند.
برایتان جالب خواهد بود
الهام نامی بازیگر نقش سیمین سریال شکارگاه و استایل متفاوت بیرون سریالی اش+عکس
بیوگرافی شهربانو موسوی بی بی سریال متهم گریخت + عکس های جدیدش به همراه دختر زیباش!
چهرۀ “هستی کوچولو” سریال مرگ تدریجی یک رویا در 23 سالگی اش+عکس
