از تنظیم فشار خون تا بهبود عملکرد کبدی با این گیاه دارویی ارزان+نحوه مصرف
خواص شیرین بیان: این گیاه برخلاف نام خود تلخ است اما خواص فوقالعادهای دارد. شیرین بیان دارای ریشههای بلند و پرچین شیرین بیان بهصورت افقی و زیر زمین پخش میشوند. شیرین بیان گیاه بومی اروپا و آسیاست. با گذشت زمان این گیاه وارد چین شد و به گیاه مهمی در طب سنتی چین تبدیل شد. شیرین بیان، یکی از طعم دهنده های مواد غذایی و فراورده های غذایی است. در کنار اینها شیرین بیان دارای خواص درمانی فوقالعادهای نیز هست. در این مقاله به خواص شیرین بیان، مصارف، عوارض و مقدار مصرف شیرین بیان اشاره می کنیم.
اجتمالا بپسندید: خبری ناخوشایند برای چای خورها + ۱۴ عوارض نوشیدن چای
شیرین بیان چیست؟
شیرینبیان (نام علمی: Glycyrrhiza glabra) گیاهی خودرو از تیرهٔ سبزیآساها، بومی جنوب اروپا، شمال آفریقا و نواحی معتدل آسیا است. برگهای آن مرکب است و از ۴ تا ۷ زوج برگ به اضافهٔ یک برگچهٔ انتهایی تشکیل یافتهاست که به سبب ترشح شیره، چسبندهاند. گلهایش مایل به آبی و میوهاش شامل ۵ تا ۶ دانهٔ مایل به قهوهای است. ریشه و ساقهٔ زیرزمینی آن مصرف دارویی دارد. ریشهها و پاجوشهای این گیاه دارای پوستی قهوهایرنگ یا سیاه و مغز زردرنگ است.
نام دیگر شیرینبیان در فارسی، مَهْک است. در گویش اصفهان و طب سنتی قدیم به مجو (mej-jo) نیز شهرت دارد و در مناطق بختیاری به آن میجی می گویند. در متون کهن کشاورزی به شیرینبیان، سوس گفته میشود و ریشهٔ آن را اصل سوس گویند. در کتاب معرفت فلاحت میخوانیم که: «و اگر اصل سوس را در آب بجوشند و تخم خربزه در آن آغشته کنند و بعد از آن زراعت کنند از کرم محفوظ ماند.»
سال هاست که مردم مناطق مختلف (از سرخپوست گرفته تا غرب آسیا و جنوب اروپا) برای درمان انواع بیماری ها و مزه دار کردن آب نبات، نوشیدنی و دارو از شیرین بیان استفاده می کنند . با این حال، فقط بخشی از خواص شیرین بیان طبق تحقیقات علمی ثابت شده است. به علاوه، به نظر می رسد مصرف شیرین بیان عاری از عیب نیست و در برخی از موارد، برای سلامتی ضرر دارد.
مواد مغذی شیرین بیان
شیرین بیان منبع خوبی از ویتامین B1، B2، B3، B5 و ویتامین Eاست. شیرین بیان حاوی مواد معدنی مانند فسفر، کلسیم، کولین، منیزیم، آهن، پتاسیم، سلنیوم، سیلیکون و روی است. شیرین بیان مخزنی از مواد مغذی گیاهی شامل بتاکاروتن، گلیسیریزین، گلابریدین، ازوئگوئتیدین، تیمول، فنول، اسید فرولیک و کورستین است.
خواص شیرین بیان
شیرین بیان گیاهی است که خواص دارویی متعددی دارد و در طب سنتی و گیاه درمانی مورد استفاده قرار میگیرد. در ادامه، برخی از مهمترین خواص شیرین بیان را مورد بررسی قرار داده ایم.
خاصیت ضد التهابی
این گیاه دارویی دارای ترکیباتی مانند گلیسیریزین است که خاصیت ضد التهابی دارد. این خاصیت میتواند به کاهش التهاب در بدن کمک کند و باعث تسکین درد شود. ترکیبات ضد التهابی موجود در شیرین بیان فرآیندهای التهابی را در سطح سلولی مهار میکنند، که این امر میتواند تأثیر مثبتی بر کاهش ناراحتیهای ناشی از التهاب داشته باشد.
ترکیبات موجود در شیرین بیان، بهویژه گلیسیریزین، میتوانند به مهار مسیرهای التهابی در داخل بدن کمک کنند. گلیسیریزین به طور خاص با مهار فعالیت آنزیمهایی که در تولید التهاب نقش دارند، موجب کاهش پاسخهای التهابی میشود. این عملکرد میتواند به کاهش درد ناشی از التهاب منجر شود و افراد را از ناراحتیهای مرتبط با آن رهایی بخشد.
به دلیل قابلیت کاهش التهاب، شیرین بیان معمولاً در درمان مشکلات مختلف به کار میرود. مثلاً در درمان آرتریت که یک بیماری التهابی مزمن است، شیرین بیان میتواند نقشی حیاتی ایفا کند. علاوه بر این، این گیاه در مهار التهابهای مزمن دستگاه گوارش و سایر شرایط التهابی نیز مفید است. بنابراین، خواص ضد التهابی شیرین بیان میتواند به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به این مشکلات کمک کند.
خاصیت ضد میکروبی و ضد ویروسی
شیرین بیان دارای ترکیباتی است که میتواند باکتریها و ویروسها را مهار کند. ترکیبات فعال موجود در شیرین بیان به ویژه در مقابله با میکروارگانیسمهای بیماریزا نقش مؤثری ایفا میکنند. این خواص ضد میکروبی به این معناست که شیرین بیان میتواند به پیشگیری از رشد و تکثیر باکتریها کمک کند و نقش مهمی در کنترل عفونتهای باکتریایی دارد.
خواص ضد ویروسی شیرین بیان نیز بسیار زیاد است. ترکیبات موجود در این گیاه میتوانند فرایندهای تکثیر ویروسها را مختل کرده و باعث کاهش شدت و مدت زمان علائم بیماریهای ویروسی شوند. این ویژگیهای ضد ویروسی میتوانند در درمان عفونتهای ویروسی مختلف موثر باشند، از جمله در تسکین علائم بیماریهایی مانند آنفولانزا و سرماخوردگی.
این گیاه در تسکین گلودرد و کاهش علائم سرماخوردگی بسیار مؤثر است. مطالعات علمی نشان دادهاند که مصرف شیرین بیان میتواند به طور طبیعی دفاع بدن را در مقابل عفونتها افزایش دهد و التهاب ناشی از عفونتها را کاهش دهد. از همین رو، شیرین بیان به عنوان یک درمان مکمل در کنار داروهای مرسوم برای مبارزه با عفونتهای داخلی و خارجی استفاده میشود.
تقویت سیستم ایمنی
این گیاه با دارا بودن ترکیبات فعال از جمله پلیساکاریدها، فلاونوئیدها و ساپونینها نقش مهمی در بهبود تواناییهای دفاعی بدن ایفا میکند. ترکیبات موجود در شیرین بیان میتوانند تولید سلولهای ایمنی مختلف مانند لنفوسیتها و ماکروفاژها را تحریک کرده و فعالیت این سلولها را افزایش دهند. این فعالیتها باعث میشود که سیستم ایمنی بتواند به شکل مناسبتری در برابر تهاجم عوامل بیماریزا واکنش نشان دهد.
علاوه بر تحریک تولید سلولهای ایمنی، شیرین بیان میتواند بر تقویت پاسخ ایمنی بدن نیز تأثیرگذار باشد. ترکیبات فعال در شیرین بیان میتوانند تولید پادتنها (آنتیبادیها) را افزایش دهند که این پادتنها نقش مؤثری در شناسایی و نابودی عوامل خارجی دارند. بهبود پاسخ ایمنی به این معناست که بدن قادر است سریعتر و مؤثرتر به عفونتها و بیماریها واکنش نشان دهد و از گسترش آنها جلوگیری کند.
رفع مشکلات گوارشی
یکی از کاربردهای رایج شیرین بیان در درمان مشکلات گوارشی است. بسیاری از افراد از خواص شیرین بیان برای معده آگاه نیستند. این گیاه میتواند به تسکین علائم زخم معده، سوزش معده و دیگر اختلالات گوارشی کمک کند. ترکیبات موجود در شیرین بیان میتوانند عضلات معده و روده را آرام کنند و از تولید بیش از حد اسید معده جلوگیری کنند.
ریشه شیرین بیان درصورت استفاده به شکل دگلیسریزین شده سبب افزایش ترشح موکوس در معده شده و بدین شکل از معده و مری در برابر اسید معده محافظت میکند. شیرین بیان سطح اسید معده را پایین میآورد، سوزش معده و سوء هاضمه را کم میکند و در نهایت به عنوان یک ضد یبوست ملایم عمل میکند.
با افزایش میزان استرس بدن اسید معده هم افزایش مییابد که درد شدید و التهاب را به دنبال دارد. شیرین بیان در کاهش استرس و کنترل هورمون استرس (کورتیزول) نقش دارد بنابراین با مصرف شیرین بیان میتوان هورمون استرس را کنترل کرد.
کمک به بهبود سلامتی کبد
این گیاه دارای خواص محافظتی برای کبد است و میتواند به بهبود عملکرد کبد کمک کند. این گیاه میتواند در درمان بیماریهای کبدی مانند هپاتیت و فیبروز کبد مفید باشد. گلیسیریزین موجود در شیرین بیان میتواند از آسیبهای کبدی جلوگیری کند و فرآیند بازسازی سلولهای کبدی را تسریع کند.
تنظیم فشار خون
مصرف متعادل شیرین بیان میتواند به تنظیم فشار خون کمک کند. البته باید توجه داشت که مصرف بیش از حد این گیاه میتواند به افزایش فشار خون منجر شود، لذا این خواص باید با احتیاط و تحت نظر پزشک استفاده شود.
خواص ضد استرسی
از دیگر خواص شیرین بیان این است که میتواند در کاهش استرس و اضطراب موثر باشد. این گیاه میتواند به بهبود وضعیت روحی و کاهش علائم افسردگی کمک کند. این خاصیت به دلیل تاثیر ترکیبات موجود در شیرین بیان بر سیستم عصبی مرکزی است.
کمک به بهبود سلامت پوست
خواص شیرین بیان برای پوست بسیار معروف است. شیرین بیان میتواند به کاهش التهابات پوست، بهبود آکنه و درمان بیماریهای پوستی مانند اگزما و پسوریازیس کمک کند. عصاره شیرین بیان معمولاً به طور مستقیم روی پوست استفاده میشود و میتواند در کاهش قرمزی و التهابهای پوستی موثر باشد.
وجود مقادیر بالای ویتامینها، مواد معدنی و روغن فلاونوئید در ریشه شیرین بیان و خواص ضد التهابی ریشه شیرین بیان به درمان آکنه و جوش صورت و قرمزی ناشی از جوش کمک میکند.
کاهش علائم یائسگی
یائسگی یک دوره بحرانی در زندگی زنان است که با تغییرات هورمونی پیچیدهای همراه است. این تغییرات معمولاً باعث بروز علائم ناخوشایند مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه و نوسانات خلقی میشوند که میتوانند کیفیت زندگی را به شدت تحت تأثیر قرار دهند. یکی از گیاهانی که در طب سنتی برای کاهش این علائم مورد استفاده قرار میگیرد، شیرین بیان است.
شیرین بیان دارای ترکیبات فعال خاصی است که به طور طبیعی مشابه استروژن عمل میکنند. این ترکیبات میتوانند با اتصال به گیرندههای استروژن در بدن، تعادل هورمونی را مجدداً برقرار کنند. مطالعات علمی نشان دادهاند که مصرف این گیاه میتواند نقش موثری در کاهش تعداد و شدت گرگرفتگیها و تعریق شبانه ایفا کند. به این ترتیب از طریق تثبیت سطح هورمونها، زنان یائسه تجربهی بهتری از این دوره گذار خواهند داشت.
علاوه بر این، شیرین بیان با خواص ضد التهابی و آرامبخش خود میتواند به کاهش نوسانات خلقی و سایر علائم مرتبط با یائسگی کمک کند. برخی تحقیقات نیز نشان دادهاند که این گیاه میتواند به کاهش خطر بیماریهای قلبی و پوکی استخوان که در این دوره بیشتر شایع هستند، کمک کند. بنابراین، استفاده هوشمندانه و تحت نظر پزشک از شیرین بیان میتواند نه تنها علائم ناخوشایند یائسگی را کاهش دهد، بلکه به بهبود کلی کیفیت زندگی در این دوره نیز کمک کند.
عوارض احتمالی
شیرین بیان با وجود فواید بسیاری که دارد، در صورت مصرف بیش از حد میتواند عوارضی را به همراه داشته باشد. یکی از اصلیترین عوارض مصرف مفرط شیرین بیان افزایش فشار خون است. ترکیب فعال گلیسیریزین موجود در شیرین بیان میتواند باعث نگهداشتن نمک و آب در بدن شود که نتیجه آن افزایش فشار خون و کاهش کلماتورهای پتاسیم در بدن است.
جولی آپتون، MS، RD، می گوید: “اگر شیرین بیان بیش از حد مصرف شود، ممکن است منجر به سطوح خطرناک پتاسیم پایین شود که می تواند منجر به بیماری های قلبی و همچنین ضعف عضلانی شود.”
این وضعیت میتواند به مشکلات قلبی و حتی نزد بعضی افراد به نارسایی قلبی منجر شود. افراد مبتلا به فشار خون بالا یا بیماریهای قلبی باید در مصرف شیرین بیان احتیاط کنند و بهتر است قبل از مصرف این گیاه با پزشک معالج خود مشورت کنند.
مصرف زیاد شیرین بیان میتواند برای زنان باردار مشکلاتی ایجاد کند. مقادیر بالای گلیسیریزین ممکن است باعث تحریک رحم شود و خطر زایمان زودرس یا سقط جنین را افزایش دهد. همچنین، در برخی افراد ممکن است مصرف شیرین بیان باعث واکنشهای آلرژیک نظیر خارش، تورم یا تنفس سخت شود. بنابراین، افراد با سابقه آلرژی باید با دقت بیشتری به مصرف این گیاه بپردازند. به طور کلی، مهم است که هر گیاه دارویی از جمله شیرین بیان به میزان مناسب و تحت نظر یک متخصص مصرف شود تا از بروز مشکلات جدی جلوگیری شود.
نحوه مصرف شیرین بیان
این گیاه را می توان به گونه هاب مختلف مصرف کرد:
شربت شیرین بیان: برای تهیه شربت شیرین بیان باید ریشه بدون پوست گیاه شیرین بیان را پودر کنید و پودر بهدست آمده را با آب مخلوط نمایید و آنقدر بجوشانید تا غلیظ شود.
عصاره یا عرق شیرین بیان: از عصاره شیرین بیان حداکثر ۳۰ میلی گرم/میلی لیتر در روز میتواند استفاده شود.
پودر شیرین بیان: پودر ریشه شیرین بیان روزانه حداکثر تا ۷۵ میلی گرم در روز میتواند مصرف شود.
چای و دمنوش شیرین بیان: برای تهیه دم کرده شیرین بیان باید ۵۰ گرم ریشه شیرین بیان بدون پوست را آسیاب کنید و در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید مدت ۱۰ دقیقه دم بکشد. از چای و دمنوش شیرین بیان روزانه یک فنجان میتواند استفاده شود.
برای تهیه دمنوش شیرین بیان باید یک قاشق چایخوری پودر ریشه شیرین بیان را با یک لیوان آبجوش مخلوط کنید و اجازه دهید به مدت ده دقیقه دم بکشد. سپس میتوانید از این دمنوش بنوشید.
برایتان جالب خواهد بود
زمان مناسب زدن واکسن آنفولانزا + باید و نبایدها
۵ چای آرامش بخش برای داشتن خوابی راحت و عمیق
کمبود این ویتامین باعث پیری زودرس میشود!
۷ کار ساده برای اینکه بیشتر عمر کنیم!
به این ۶ دلیل تند تند مریض میشویم
عوارض دارچین: مراقب عوارض جدی و خطرناک دارچین باشید
بمب افزایش قد که فقط در این فصل پیدا میشه
علت زیاد غلت زدن و بی قراری در خواب + راه حل